خانواده‌ی سردشت‌ماهیان Zoarcidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی سردرشت‌سانیان، از راسته‌ی عقرب‌ماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان پف‌ماهی بزرگ، پف‌ماهی کم‌رنگ، پف‌ماهی اقیانوس و پف‌ماهی زنده‌زا را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی سردشت‌ماهیان در سراسر اقیانوس‌های جهان یافت می‌شوند. هرچند بیشتر آنان در نیم‌کره‌ی شمالی و در اقیانوس شمالگان، شمال اقیانوس آرام و شمال اقیانوس اطلس زندگی می‌کنند. بیشتر گونه‌های این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور نیز یافت می‌شوند. این جانوران بدنی کشیده، فشرده، مارماهی‌مانند و بدون پولک دارند. هرچند برخی دارای پولک‌های بسیار کوچک هستند. همچنین آنان سری کوچک و بیضی‌مانند و دهانی زیرین دارند. باله‌ی پشتی و باله‌ی مخرجی دراز این ماهیان به باله‌ی دُمی آنان پیوسته است. همچنین آنان یا بدون باله‌ی شکمی هستند و یا دارای باله‌ی شکمی کوچک و زیرگلویی هستند. Pogonolycus marinae با درازای ۶/۹ سانتی‌متر و پف‌ماهی اقیانوس با درازای ۱۱۰ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌ی خانواده‌ی سردشت‌ماهیان به‌شمار می‌روند. (از آن‌جا که عکس درخوری از Pogonolycus marinae یافت نشد، در این فهرست آورده نشده است.) در این نوشته با ۲۰ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

زیرخانواده‌ی Gymnelinae
سرده‌ی Gymnelopsis

نام: پف‌ماهی خال‌چشمی Ocellated eelpout
نام علمی: Gymnelopsis ocellata
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳۰ تا ۱۷۵ متری آب‌های شمال غربی اقیانوس آرام (دریای اختسک در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۱۳/۴ سانتی‌متر
نگاره: Jo Kuyken

سرده‌ی Gymnelus

نام: -
نام علمی: Gymnelus andersoni
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۷ تا ۳۰۰ (بیشتر ۵۲ تا ۳۰۰) متری آب‌های اقیانوس شمالگان (کرانه‌های جزیره‌ی اسپیتس‌برگن از گروه‌جزیره‌ی سوالبارد وابسته به کشور نروژ، بخش‌های شمالی، مرکزی و شرقی دریای بارنتز، کرانه‌های گروه‌جزیره‌ی نوایا زملیا وابسته به کشور روسیه، دریای کارا، تنگه‌ی شوکالسکی و بخش غربی دریای لاپتف)
اندازه: بدن به درازای ۱۴ سانتی‌متر
نگاره: Halvard Aas Midtun

نام: پف‌ماهی آورورا (پف‌ماهی شفق قطبی) Aurora eelpout
نام علمی: Gymnelus retrodorsalis
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۸ تا ۴۸۱ متری آب‌های معتدل اقیانوس شمالگان و شمال شرقی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۸۳ درجه‌ی شمالی تا ۴۳ درجه‌ی شمالی و ۱۱۲ درجه‌ی غربی تا ۶۸ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از سرزمین نوناووت کشور کانادا، جزیره‌ی گرینلند وابسته به کشور دانمارک، جزیره‌ی یان ماین وابسته به کشور نروژ و جزیره‌ی اسپیتس‌برگن از گروه‌جزیره‌ی سوالبارد وابسته به کشور نروژ تا دریای لاپتف)
اندازه: بدن به درازای ۱۴ سانتی‌متر
نگاره: Halvard Aas Midtun

نام: ماهی دکتر Fish doctor
نام علمی: Gymnelus viridis
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۳۲۰ متری آب‌های قطبی اقیانوس شمالگان، شمال شرقی اقیانوس آرام و شمال اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۸۴ درجه‌ی شمالی تا ۳۹ درجه‌ی شمالی و ۱۸۰ درجه‌ی غربی تا ۲۰ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (اقیانوس شمالگان: کرانه‌های جزیره‌ی گرینلند وابسته به کشور دانمارک و شمالگان کشور کانادا در شمال آمریکای شمالی؛ شمال شرقی اقیانوس آرام: دریای برینگ؛ شمال اقیانوس اطلس: دریای بارنتز و کرانه‌های کشور کانادا)
اندازه: بدن به درازای ۵۶ سانتی‌متر
نگاره: Amelie Robillard

زیرخانواده‌ی Lycodinae
سرده‌ی Austrolycus

نام: -
نام علمی: Austrolycus depressiceps
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های معتدل جنوب شرقی اقیانوس آرام و جنوب غربی اقیانوس اطلس (از جزیره‌ی شیلوئه وابسته به کشور شیلی تا گروه‌جزیره‌ی تیرا دل فوئگو وابسته به کشورهای شیلی و آرژانتین و همچنین کرانه‌های گروه‌جزیره‌ی فالکلند (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا) در جنوب آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۵۷ سانتی‌متر
نگاره: Mariano Rodriguez

سرده‌ی Crossostomus

نام: -
نام علمی: Crossostomus chilensis
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۴۳۸ تا ۵۴۸ متری آب‌های جنوب شرقی اقیانوس آرام و جنوب غربی اقیانوس اطلس (از جنوب کشور شیلی تا گروه‌جزیره‌ی تیرا دل فوئگو وابسته به کشورهای شیلی و آرژانتین در جنوب آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۲۲ سانتی‌متر
نگاره: Mariano Rodriguez

سرده‌ی Dadyanos

نام: -
نام علمی: Dadyanos insignis
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۴۰ متری آب‌های معتدل جنوب غربی اقیانوس اطلس (از کرانه‌های شهر پورتو دسیادو در استان سانتا کروس کشور آرژانتین تا گروه‌جزیره‌ی تیرا دل فوئگو وابسته به کشورهای شیلی و آرژانتین در جنوب آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۲۲/۸ سانتی‌متر
نگاره: Mariano Rodriguez

سرده‌ی Lycenchelys

نام: مارماهی گرگی سار Sar's wolf eel
نام علمی: Lycenchelys sarsii
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۵۰ تا ۶۰۰ متری آب‌های شمال اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۷۲ درجه‌ی شمالی تا ۴۲ درجه‌ی شمالی و ۶۰ درجه‌ی غربی تا ۳۵ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (آبدره‌های منطقه‌ی اسکاندیناوی از تنگه‌ی اسکاگراک تا استان فینمارک کشور نروژ و شاخاب کولا در شمال قاره‌ی اروپا؛ همچنین کرانه‌های کشور ایسلند)
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Halvard Aas Midtun

سرده‌ی Lycodes

نام: پف‌ماهی کوتاه‌باله Shortfin eelpout
نام علمی: Lycodes brevipes
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۵ تا ۹۷۳ متری آب‌های معتدل شمال اقیانوس آرام (از دریای اختسک و دریای برینگ در شمال شرقی قاره‌ی آسیا تا جزیره‌ی آنالاسکا از گروه‌جزیره‌ی آلیوتی وابسته به ایالت آلاسکا و ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۳۰ سانتی‌متر
نگاره: Canaryrockfish

نام: پف‌ماهی بزرگ Greater eelpout
نام علمی: Lycodes esmarkii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۴۳ تا ۱۰۹۰ (بیشتر ۲۴۰ تا ۶۱۹) متری آب‌های نیمه‌گرمسیری شمال اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۷۶ درجه‌ی شمالی تا ۳۶ درجه‌ی شمالی و ۷۶ درجه‌ی غربی تا ۳۶ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از سرزمین نوناووت در شمال کشور کانادا، غرب دریای بارنتز تا جنوب کشور نروژ، جزایر فارو وابسته به کشور دانمارک، گروه‌جزیره‌ی شتلند وابسته به کشور اسکاتلند و شمال کشور ایسلند)
اندازه: بدن به درازای ۷۵ سانتی‌متر
نگاره: Halvard Aas Midtun

نام: پف‌ماهی وال (پف‌ماهی باریک) Vahl's eelpout
نام علمی: Lycodes gracilis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۹۴ تا ۱۱۳ متری آب‌های قطبی شمال شرقی اقیانوس اطلس (از جنوب دریای بارنتز تا جنوب منطقه‌ی اسکاندیناوی، گروه‌جزیره‌ی سوالبارد وابسته به کشور نروژ، نزدیکی کشور ایسلند و تنگه‌ی دانمارک)
اندازه: بدن به درازای ۲۸ سانتی‌متر
نگاره: Halvard Aas Midtun

نام: پف‌ماهی نیوفاندلند Newfoundland eelpout
نام علمی: Lycodes lavalaei
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۵ تا ۵۳۵ متری آب‌های معتدل شمال غربی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۶۳ درجه‌ی شمالی تا ۴۲ درجه‌ی شمالی و ۷۰ درجه‌ی غربی تا ۴۳ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (کرانه‌های کشور کانادا در شمال آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۵۶ سانتی‌متر
نگاره: Sonia BOUDREAU

نام: پف‌ماهی زین‌دار Saddled eelpout
نام علمی: Lycodes mucosus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۸۲۵ متری آب‌های قطبی شمال اقیانوس آرام، میان مدارهای ۷۹ درجه‌ی شمالی تا ۴۳ درجه‌ی شمالی و ۱۳۴ درجه‌ی شرقی تا ۴۷ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از دریای اختسک در شمال شرقی قاره‌ی آسیا تا شمالگان کانادا در شمال آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۲۰/۴ سانتی‌متر
نگاره: Isalukis

نام: پف‌ماهی شکم‌سیاه Blackbelly eelpout
نام علمی: Lycodes pacificus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۹ تا ۳۹۹ متری آب‌های شرق اقیانوس آرام (از شاخاب آلاسکا تا شمال ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک در غرب آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۴۶ سانتی‌متر
نگاره: Sara Thiebaud

نام: پف‌ماهی کم‌رنگ Pale eelpout
نام علمی: Lycodes pallidus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۶ تا ۱۷۵۰ متری آب‌های قطبی شمال شرقی اقیانوس اطلس، شمال غربی اقیانوس اطلس و اقیانوس شمالگان، میان مدارهای ۸۳ درجه‌ی شمالی تا ۴۱ درجه‌ی شمالی و ۱۸۰ درجه‌ی غربی تا ۱۸۰ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (شمال شرقی اقیانوس اطلس: کرانه‌های شمال شرقی جزیره‌ی گرینلند وابسته به کشور دانمارک، جزیره‌ی یان ماین وابسته به کشور نروژ، کرانه‌های شمالی کشور ایسلند، جزایر فارو وابسته به کشور دانمارک، گروه‌جزیره‌ی شتلند وابسته به کشور اسکاتلند، بخش شمالی دریای بارنتز، دریای سفید و پیرامون جزیره‌ی اسپیتس‌برگن از گروه‌جزیره‌ی سوالبارد وابسته به کشور نروژ؛ شمال غربی اقیانوس اطلس: از شمالگان کانادا تا استان نیوفاندلند و لابرادور کشور کانادا و شاخاب سنت لورنس در شمال آمریکای شمالی؛ اقیانوس شمالگان: دریای کارا، بخش غربی دریای لاپتف، دریای بوفورت و شمالگان کانادا)
اندازه: بدن به درازای ۲۶ سانتی‌متر
نگاره: Halvard Aas Midtun

نام: پف‌ماهی شمالگان Arctic eelpout
نام علمی: Lycodes reticulatus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۸ تا ۹۳۰ متری آب‌های غرب اقیانوس اطلس و اقیانوس شمالگان، میان مدارهای ۸۳ درجه‌ی شمالی تا ۴۱ درجه‌ی شمالی و ۱۳۹ درجه‌ی غربی تا ۱۴۱ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (غرب اقیانوس اطلس: از غرب جزیره‌ی گرینلند وابسته به کشور دانمارک، شاخاب هادسون در شمال کشور کانادا و استان نیوفاندلند و لابرادور کشور کانادا تا ایالت ماساچوست کشور آمریکا در شمال آمریکای شمالی؛ اقیانوس شمالگان: غرب شبه‌جزیره‌ی بوتیا در سرزمین‌های شمال غربی کشور کانادا و بخش‌های شمالی دریاهای کارا و لاپتف)
اندازه: بدن به درازای ۳۶ سانتی‌متر
نگاره: Halvard Aas Midtun

نام: پف‌ماهی سه‌خال Threespot eelpout
نام علمی: Lycodes rossi
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۴۲ تا ۳۶۵ متری آب‌های قطبی شمال اقیانوس اطلس و اقیانوس شمالگان (شمال اقیانوس اطلس: شمال کشور ایسلند، شمال کشور نروژ و دریای بارنتز؛ اقیانوس شمالگان: دریای کارا و دریای بوفورت)
اندازه: بدن به درازای ۳۱ سانتی‌متر
نگاره: Halvard Aas Midtun

نام: پف‌ماهی گوش‌دراز Longear eelpout
نام علمی: Lycodes seminudus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵۰ تا ۱۴۰۰ متری آب‌های شمال شرقی اقیانوس اطلس و اقیانوس شمالگان، میان مدارهای ۸۰ درجه‌ی شمالی تا ۵۸ درجه‌ی شمالی و ۱۶۱ درجه‌ی غربی تا ۱۰۴ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (شمال شرقی اقیانوس اطلس: از شرق مرکز جزیره‌ی گرینلند وابسته به کشور دانمارک تا شمال جزایر فارو وابسته به کشور دانمارک، جزیره‌ی یان ماین وابسته به کشور نروژ، پیرامون جزیره‌ی اسپیتس‌برگن از گروه‌جزیره‌ی سوالبارد وابسته به کشور نروژ و بخش‌های شمالی دریای بارنتز؛ اقیانوس شمالگان: شاخاب فرانکلین در سرزمین‌های شمال غربی کشور کانادا و ایالت آلاسکا، همچنین دریای کارا و دریای بوفورت)
اندازه: بدن به درازای ۵۱/۷ سانتی‌متر
نگاره: Halvard Aas Midtun

زیرخانواده‌ی Zoarcinae
سرده‌ی Zoarces

نام: پف‌ماهی اقیانوس Ocean pout
نام علمی: Zoarces americanus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۳۸۸ متری آب‌های معتدل شمال غربی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۶۳ درجه‌ی شمالی تا ۳۷ درجه‌ی شمالی و ۸۰ درجه‌ی غربی تا ۴۳ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از استان نیوفاندلند و لابرادور کشور کانادا تا ایالت دلاور کشور آمریکا در شمال شرقی آمریکای شمالی)
اندازه: وزن ۵/۴ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۱۰ سانتی‌متر
نگاره: Amelie Robillard

نام: پف‌ماهی زنده‌زا Viviparous eelpout
نام علمی: Zoarces viviparus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۴۰ (بیشتر ۲ تا ۲۰) متری آب‌های معتدل شمال شرقی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۷۲ درجه‌ی شمالی تا ۴۹ درجه‌ی شمالی و ۱۱ درجه‌ی غربی تا ۵۲ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از دریای سفید، کرانه‌های استان مورمانسک کشور روسیه، دریای بارنتز به‌سوی جنوب تا کانال مانش؛ کرانه‌های شرقی کشور اسکاتلند، انگلستان و همچنین دریای ایرلند، گروه‌جزیره‌های اورکنی و شتلند وابسته به کشور اسکاتلند و آب‌های کم‌ژرف دریای شمال و دریای بالتیک)
اندازه: وزن ۵۱۹ گرم، بدن به درازای ۵۲ سانتی‌متر
نگاره: Carlos Minguell

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین