خانواده‌ی نیم‌منقارماهیان زنده‌زا Zenarchopteridae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی پرنده‌ماهی‌سانیان، از راسته‌ی منقارماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۶۴ گونه است که در ۵ سرده دسته‌بندی شده‌اند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان نیم‌منقار کشتی‌گیر و سوزن‌ماهی رودخانه‌ای پردار را نام برد. بیشتر گونه‌های خانواده‌ی نیم‌منقارماهیان زنده‌زا در زیستگاه‌های آب شیرین و آب لب‌شور زندگی می‌کنند، ولی در میان آنان گونه‌های آب شور (دریازی) نیز یافت می‌شوند. گونه‌های آب شیرین و آب لب‌شور در منطقه‌های گرمسیری جنوب شرقی قاره‌ی آسیا و جزیره‌ی گینه‌ی نو زندگی می‌کنند و گونه‌های آب شور (دریازی) که در سرده‌ی Zenarchopterus جای گرفته‌اند، در اقیانوس‌های هند و آرام یافت می‌شوند. 
این جانوران بدنی دراز، استوانه‌ای و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان باله‌های سینه‌ای و شکمی کوچک دارند. باله‌های این ماهیان هیچ خاری ندارند و باله‌های پشتی و مخرجی آنان روبروی یکدیگر و نزدیک به باله‌ی دُمی جای گرفته‌اند. آرواره‌ی پایینی یا نوک پایینی نیم‌منقارماهیان زنده‌زا بسیار بلندتر از آرواره‌ی بالایی آنان است. برخی از گونه‌های این خانواده تخم‌گذار و برخی دیگر زنده‌زا هستند. گونه‌های سرده‌های Tondanichthys و Zenarchopterus تخم‌گذار و گونه‌های سرده‌های Dermogenys، Hemirhamphodon و Nomorhamphus زنده‌زا هستند. نیم‌منقارماهیان زنده‌زا گوشت‌خوار هستند و خوراک آنان لارو حشرات آبزی مانند لارو مگس‌ریزه، مگس، پشه و عنکبوت است. Dermogenys robertsi (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۳/۳ سانتی‌متر و سوزن‌ماهی رودخانه‌ای بوفون با درازای ۲۳ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی نیم‌منقارماهیان زنده‌زا به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۱۸ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

سرده‌ی پوست‌آرواره‌ای‌ها Dermogenys

نام: نیم‌منقار کوتوله Pygmy halfbeak
نام علمی: Dermogenys collettei
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و دریاچه‌های کشورهای اندونزی، مالزی (جزیره‌ی بورنئو)، سنگاپور و برونئی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۵/۱ سانتی‌متر
نگاره: Soh Kam Yung

نام: -
نام علمی: Dermogenys orientalis
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری رودها و دریاچه‌های کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۵/۵ سانتی‌متر
نگاره: John Lenagan

نام: نیم‌منقار کشتی‌گیر Wrestling halfbeak
نام علمی: Dermogenys pusilla
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری رودها، جویبارها، کانال‌ها، زهکشی‌ها، آبگیرها و دریاچه‌های جزیره‌ی جاوه وابسته به کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۶/۱ سانتی‌متر
نگاره: F. Teigler

نام: -
نام علمی: Dermogenys siamensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رودهای مکونگ و چائو پرایا در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۴ سانتی‌متر برای نرها و ۶ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Nasser Halaweh

سرده‌ی نیم‌منقاردندانی‌ها Hemirhamphodon

نام: نیم‌منقار خال‌طلایی Gold-spot halfbeak
نام علمی: Hemirhamphodon chrysopunctatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری رودها و دریاچه‌های کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۵/۵ سانتی‌متر
نگاره: Zierfische.de

نام: -
نام علمی: Hemirhamphodon kuekenthali
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری رودها و دریاچه‌های ایالت ساراواک کشور اندونزی در جزیره‌ی بورنئو در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۷ سانتی‌متر
نگاره: Wallace Deng

نام: نیم‌منقار درازباله Long-finned halfbeak
نام علمی: Hemirhamphodon phaiosoma
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری رودها و دریاچه‌های جزیره‌های بانگکا، بلیتونگ، بورنئو و سوماترای کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۵/۳ سانتی‌متر
نگاره: Hartl

نام: نیم‌منقار جنگلی Forest halfbeak
نام علمی: Hemirhamphodon pogonognathus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری جویبارهای جنگلی جنوب کشور تایلند و کشورهای مالزی، سنگاپور و اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۰ سانتی‌متر برای نرها و ۶ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Yixiong Cai

نام: -
نام علمی: Hemirhamphodon tengah
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری رودها و دریاچه‌های کشور اندونزی در جنوب جزیره‌ی بورنئو در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۳/۶ سانتی‌متر
نگاره: Andreas Tjernshaugen

سرده‌ی Nomorhamphus

نام: نیم‌منقار پوسو Poso halfbeak
نام علمی: Nomorhamphus celebensis
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری شاخه‌های دریاچه‌های پوسو در کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا، میان مدارهای ۱ درجه‌ی جنوبی تا ۳ درجه‌ی جنوبی و ۱۱۹ درجه‌ی غربی تا ۱۲۲ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۸ سانتی‌متر
نگاره: Fachrynurmallojr

نام: نیم‌منقار باله‌نارنجی Orange finned halfbeak
نام علمی: Nomorhamphus ebrardtii
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری رودها و دریاچه‌های کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۹ سانتی‌متر
نگاره: Sicarius

نام: -
نام علمی: Nomorhamphus kolonodalensis
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری رودها و دریاچه‌های کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۶/۸ سانتی‌متر
نگاره: Fachrynurmallojr

نام: نیم‌منقار رنگی‌پوش جنوبی Southern harlequin halfbeak
نام علمی: Nomorhamphus liemi
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری رودها و دریاچه‌های جنوب جزیره‌ی سولاوسی کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۸ سانتی‌متر برای نرها و ۹ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Thomas MaaBen

نام: -
نام علمی: Nomorhamphus towoetii
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری رودها و دریاچه‌های مرکز جزیره‌ی سولاوسی کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۸ سانتی‌متر
نگاره: Fachrynurmallojr

سرده‌ی Zenarchopterus

نام: سوزن‌ماهی رودخانه‌ای بوفون Buffon's river garfish
نام علمی: Zenarchopterus buffonis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام (کرانه‌های کشور هند، شبه‌جزیره‌ی مالایی، کشورهای جنوب شرقی قاره‌ی آسیا، کشور فیلیپین، جزیره‌ی هاینان کشور چین، جزیره‌ی تایوان، جزیره‌ی گینه‌ی نو و شمال کشور استرالیا؛ همچنین شناخته شده از رود مکونگ پایینی)
اندازه: بدن به درازای ۲۳ سانتی‌متر
نگاره: John D Reynolds

نام: سوزن‌ماهی رودخانه‌ای پردار Feathered river garfish
نام علمی: Zenarchopterus dispar
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۳ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام (کرانه‌های کشورهای کنیا، موزامبیک، سیشل و ماداگاسکار در شرق قاره‌ی آفریقا، کرانه‌های کشورهای هند، سری‌لانکا، مالزی، تایلند و سنگاپور در جنوب و جنوب شرقی قاره‌ی آسیا؛ و کرانه‌های جزیره‌ی گینه‌ی نو، کشور جزیره‌ای جزایر سلیمان، کشور استرالیا، گروه‌جزیره‌ی کالدونیای نو (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) و کشورهای جزیره‌ای فیجی، ساموآ و وانواتو در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۹ سانتی‌متر
نگاره: John Lenagan

نام: سوزن‌ماهی رودخانه‌ای دانکر Duncker's river garfish
نام علمی: Zenarchopterus dunckeri
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام (کرانه‌های گروه‌جزیره‌ی آندامان وابسته به کشور هند، جزیره‌ی گینه‌ی نو، کشورهای جنوب شرقی قاره‌ی آسیا، کشور جزیره‌ای جزایر سلیمان و جزیره‌های ریوکیوی کشور ژاپن؛ گزارش شده از پای‌رودهای کرانه‌های کشور کامبوج)
اندازه: بدن به درازای ۱۴ سانتی‌متر
نگاره: A. Hartl

نام: سوزن‌ماهی رودخانه‌ای کوتاه‌بینی Shortnose river garfish
نام علمی: Zenarchopterus gilli
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام (کرانه‌های کشورهای ماداگاسکار، موزامبیک و سیشل در شرق قاره‌ی آفریقا؛ کرانه‌های کشور هند و گروه‌جزیره‌ی آندامان وابسته به کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا؛ کرانه‌های کشورهای جنوب شرقی قاره‌ی آسیا؛ و کرانه‌های گروه‌جزیره‌ی کارولین، کشورهای جزیره‌ای فیجی و گوام و شمال کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Andaman Kaosung

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین