خانوادهی جویبارماهیان یا کیلیفیشهای آمریکای جنوبی یا کیلیفیشهای جهان نو Rivulidae، خانوادهای از زیرراستهی سادهلبسانیان، از راستهی کپوردندانماهیسانان و از ردهی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرندهی ۴۵۸ گونه است که در ۴۹ سرده دستهبندی شدهاند. از برجستهترین گونههای این خانواده میتوان مرواریدماهی دراز و جویبارماهی مانگرو را نام برد. گونههای خانوادهی جویبارماهیان در زیستگاههای آب شیرین آمریکای شمالی، آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی زندگی میکنند؛ هرچند در میان آنان گونههای آب لبشور و آب شور (دریازی) نیز یافت میشوند. دامنهی زیستگاه جویبارماهیان میان ایالت فلوریدای کشور آمریکا در آمریکای شمالی تا کشور اروگوئه و شمال شرقی کشور آرژانتین در آمریکای جنوبی است. همچنین گونههای آب لبشور و آب شور در کرانههای اقیانوس اطلس و میان ایالت فلوریدای کشور آمریکا در آمریکای شمالی تا جنوب کشور برزیل در آمریکای جنوبی یافت میشوند.
این جانوران بدنی کشیده، بیضیمانند و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان چشمانی درشت و بالهی دُمی پهن و گِرد دارند. بالههای پشتی و مخرجی این ماهیان در نزدیکی بالهی دُمیشان جای گرفته و بزرگند. ماهیان نر بزرگتر و رنگارنگتر از مادهها هستند. Plesiolebias altamira با درازای ۱/۸ سانتیمتر و مرواریدماهی دراز با درازای ۲۲ سانتیمتر، کوچکترین و بزرگترین گونهی خانوادهی جویبارماهیان بهشمار میروند. در این نوشته که به بخش نخست خانوادهی جویبارماهیان میپردازد با ۳۰ گونه (از ۹۰ گونه) آشنا میشویم.
سردهی جویبارماهیهای آمازون Anablepsoides
نام: -
نام علمی: Anablepsoides cearensis
پایندگی: گونهی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودها و جویبارهای کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Sanjay Veiga
نام: -
نام علمی: Anablepsoides gaucheri
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودهای کوچک کوهستانی و باتلاقهای حوضهی رود مارونی در گویان فرانسه در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۵/۷ سانتیمتر
نگاره: Frederic Melki
نام: جویبارماهی هارت Hart's rivulus
نام علمی: Anablepsoides hartii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری آبشارها، باتلاقها، جویبارها و آبگیرهای حوضهی رودهای کرانهای منطقهی کارائیب
اندازه: بدن به درازای ۱۰ سانتیمتر
نگاره: Pierson Hill
نام: -
نام علمی: Anablepsoides igneus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود اویاپوک و حوضههای کرانهای نزدیک آن در گویان فرانسه و شمال کشور برزیل در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتیمتر برای نرها و ۹ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: F. Melki
نام: -
نام علمی: Anablepsoides rubrolineatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آمازون در کشور پرو در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۶/۵ سانتیمتر
نگاره: Josh Allen
سردهی Aphyolebias
نام: درازبالهی پرویی Peruvian longfin
نام علمی: Aphyolebias peruensis
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آمازون در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۱۰ سانتیمتر
نگاره: Arubaan_1
سردهی جنوبیگلمیخماهیها Austrofundulus
نام: -
نام علمی: Austrofundulus guajira
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودها و جویبارهای کشورهای ونزوئلا و کلمبیا در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Richard Cox
سردهی برکهماهیهای جنوبی Austrolebias
نام: -
نام علمی: Austrolebias adloffi
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودها و جویبارهای کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۴/۶ سانتیمتر برای نرها و ۳/۷ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Luiz R. Malabarba
نام: -
نام علمی: Austrolebias affinis
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودها و جویبارهای شمال کشور اروگوئه در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۵ سانتیمتر
نگاره: Martin100B
نام: -
نام علمی: Austrolebias alexandri
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود اروگوئه در کشورهای آرژانتین، برزیل و اروگوئه در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۹ سانتیمتر
نگاره: Ignacio Garcia
نام: -
نام علمی: Austrolebias arachan
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری رودها و جویبارهای کشور اروگوئه در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۴/۴ سانتیمتر
نگاره: Marco Vaccari
نام: مرواریدماهی آرژانتینی Argentine pearlfish
نام علمی: Austrolebias bellottii
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری حوضهی رودهای پارانا و اروگوئه پایینی در کشورهای آرژانتین و اروگوئه در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۷ سانتیمتر
نگاره: Patricia Mancilla Iglesias
نام: -
نام علمی: Austrolebias charrua
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود لاگونا دوس پاتوس در کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۴/۷ سانتیمتر برای نرها و ۴/۲ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Marco Vaccari
نام: -
نام علمی: Austrolebias cheradophilus
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودها و جویبارهای کشور اروگوئه در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۶/۵ سانتیمتر
نگاره: Marco Vaccari
نام: مرواریدماهی دراز Elongate pearlfish
نام علمی: Austrolebias elongatus
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری حوضهی رودهای پارانا و لا پلاتا پایینی در کشور آرژانتین در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۲۲ سانتیمتر
نگاره: Marco Vaccari
نام: مرواریدماهی چشمزرد Yelloweye pearlfish
نام علمی: Austrolebias ephemeral
پایندگی: گونهی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری استخرها و جویبارهای کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۳/۲ سانتیمتر برای نرها و ۲/۸ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Francisco Severo Neto
نام: -
نام علمی: Austrolebias gymnoventris
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود لاگونا دوس پاتوس در کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۵ سانتیمتر
نگاره: Arubaan_1
نام: -
نام علمی: Austrolebias jaegari
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری باتلاق دو تیمبا در ایالت ریو گرانده جنوبی در جنوب کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۳ سانتیمتر
نگاره: Matheus Vieira Volcan
نام: -
نام علمی: Austrolebias juanlangi
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رودهای لاگونا دوس پاتوس و اروگوئه در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۳/۴ سانتیمتر برای نرها و ۲/۸ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Kjell Fohrman
نام: -
نام علمی: Austrolebias luteoflammulatus
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری رودها و جویبارهای کشورهای اروگوئه و برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۴/۵ سانتیمتر
نگاره: Kjell Fohrman
نام: -
نام علمی: Austrolebias minuano
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری دشتهای نزدیک به نوک جنوبی حوضهی رود لاگونا دوس پاتوس در جنوب کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۴/۷ سانتیمتر برای نرها و ۴/۱ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Ubiqua Consultoria Ambiental
نام: مرواریدماهی سیاهباله Blackfin pearlfish
نام علمی: Austrolebias nigripinnis
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری حوضهی رودهای پارانا پایینی و اروگوئه در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۷ سانتیمتر
نگاره: Kjell Fohrman
نام: -
نام علمی: Austrolebias patriciae
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود پاراگوئه در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۴ سانتیمتر
نگاره: Marco Vaccari
نام: -
نام علمی: Austrolebias paucisquama
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری استخرهای فصلی زهکشی رود واکاکای شاخهی رود ژاکویی و زهکشی رود لاگونا دوس پاتوس در کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۳/۴ سانتیمتر برای نرها و ۳/۵ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Christophe Aubin
نام: -
نام علمی: Austrolebias robustus
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودها و جویبارهای کشور آرژانتین در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۷/۲ سانتیمتر برای نرها و ۵/۳ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Marco Vaccari
نام: -
نام علمی: Austrolebias toba
پایندگی: گونهی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود برمخو پایینی در کشور آرژانتین در آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Marco Vaccari
نام: -
نام علمی: Austrolebias wolterstorffi
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری حوضهی رود لاگونا دوس پاتوس در کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۱۰ سانتیمتر
نگاره: Marco Vaccari
سردهی Campellolebias
نام: کیلی بالهشمشیری Sabrefin killifish
نام علمی: Campellolebias brucei
پایندگی: گونهی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری رودها و جویبارهای کشور برزیل در آمریکای جنوبی، میان مدارهای ۲۶ درجهی جنوبی تا ۲۷ درجهی جنوبی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۴/۵ سانتیمتر
نگاره: Arubaan_1
سردهی ماهیهای سگدندان Cynodonichthys
نام: -
نام علمی: Cynodonichthys birkhahni
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودها و جویبارهای کشور پاناما در آمریکای مرکزی
اندازه: بدن به درازای ۶ سانتیمتر
نگاره: Samuel Valdes
نام: -
نام علمی: Cynodonichthys brunneus
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودها و جویبارهای کشور پاناما در آمریکای مرکزی
اندازه: بدن به درازای ۶ سانتیمتر
نگاره: Samuel Valdes
گونههای خانوادهی جویبارماهیان (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم)
بنمایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین