خانوادهی خرسان Ursidae، خانوادهای از زیرراستهی سگسانیان، از راستهی گوشتخوارسانان و از ردهی پستانداران هستند. از برجستهترین گونههای این خانواده میتوان خرس سیاه، خرس قهوهای، خرس قطبی و خرس پاندا را نام برد. گونههای این خانواده در قارههای آمریکای شمالی و جنوبی، اروپا و آسیا زندگی میکنند. آنان بزرگترین گوشتخواران خشکیزی هستند و بزرگترین آنان نیز خرس قطبی است. این جانوران تنهای بزرگ، پاهایی نیرومند، کوتاه و کلفت، دُمی کوتاه و موهایی زبر دارند. همچنین آنان سری بزرگ، پوزهای دراز و گوشهایی کوچک دارند. گونههای خانوادهی خرسان کفرو هستند، بهگونهای که همانند آدمی بر روی استخوانهای کف پا راه میروند. خرسها ۵ انگشت در دستها و پاهایشان دارند. انگشتهای آنان دارای پنجههایی دراز و جمعنشدنی است. خرسها از دستها و پاهایشان برای کارهای سختی همچون بالا رفتن از درختان، جابهجایی سنگها و کندن ریشهی گیاهان بهره میبرند. همچنین آنان این توانایی را دارند که بهمانند آدمی بنشینند و یا بر روی دو پا بایستند. خرسها میتوانند با سرعت ۵۵ کیلومتر بر ساعت بدوند، ولی در برابر دیگر گوشتخواران بزرگ سرعت کمتری دارند، هرچند تواناتر و نیرومندتر هستند. گونههای خانوادهی خرسان حس بویایی بسیار نیرومندی دارند، بهگونهای که بویایی آنان نیرومندتر از سگان و بسیاری از پستانداران دیگر است. با آنکه خرسها از راستهی گوشتخوارسانان هستند، ولی بیشتر گیاهخوارند (بهجز خرس قطبی). دندانهای آسیای آنان در برابر دیگر گوشتخوارسانان بسیار پهنتر و برای جویدن گیاهان مناسب است. خرس آفتاب با وزن ۲۵ تا ۶۵ کیلوگرم و درازای ۱۰۰ تا ۱۴۰ سانتیمتر و خرس قطبی با وزن ۳۵۰ تا ۷۰۰ کیلوگرم و درازای ۱۸۰ تا ۲۴۰ سانتیمتر، کوچکترین و بزرگترین گونههای خانوادهی خرسان بهشمار میروند. از این خانواده تنها ۸ گونه بهجای مانده که در این نوشته با آنها آشنا میشویم.
سردهی خرسها Ursus
نام: خرس سیاه آمریکایی American black bear
نام علمی: Ursus americanus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای مخروطی سراسر کانادا و آلاسکا، باتلاقهای چوبسخت بخشهایی از کشور آمریکا و جنگلهای درختچهای و خشک شمال مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: وزن ۵۷ تا ۲۵۰ (گاه تا ۴۵۳) کیلوگرم برای نرها و ۴۱ تا ۱۷۰ (گاه تا ۲۱۹) کیلوگرم برای مادهها، سر و بدن به درازای ۱۲۰ تا ۲۰۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۷ تا ۱۷ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۷۰ تا ۱۰۵ سانتیمتر
نگاره: -
(آشنایی بیشتر با خرس سیاه آمریکایی)
نام: خرس قهوهای Brown bear
نام علمی: Ursus arctos
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلها، درختزارها، سبزهزارهای آلپی، کرانههای جویبارها و رودها و منطقههای باز کشورهای روسیه، ایران و چین، جزیرهی هوکایدو در کشور ژاپن، آسیای مرکزی، منطقهی هیمالیا، منطقهی قفقاز، منطقهی آناتولی در غرب ترکیه، منطقهی اسکاندیناوی، منطقهی بالکان، کشور فنلاند، رشتهکوههای کارپات و پیکوس د اروپا در قارههای آسیا و اروپا و کشورهای کانادا و آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: وزن ۲۱۷ کیلوگرم برای نرها و ۱۵۲ کیلوگرم برای مادهها، سر و بدن به درازای ۱۴۰ تا ۲۸۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۶ تا ۲۲ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۷۰ تا ۱۵۳ سانتیمتر
نگاره: Robert F. Tobler
(آشنایی بیشتر با خرس قهوهای)
نام: خرس قطبی Polar bear
نام علمی: Ursus maritimus
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: شمالگان و دریاها و خشکیهای پیرامون آن در کشورهای روسیه و کانادا، ایالت آلاسکا وابسته به کشور آمریکا، جزیرهی گرینلند وابسته به کشور دانمارک و گروهجزیرهی سوالبار وابسته به کشور نروژ
اندازه: وزن ۳۵۰ تا ۷۰۰ کیلوگرم برای نرها و ۱۵۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم برای مادهها، سر و بدن به درازای ۲۴۰ تا ۳۰۰ سانتیمتر برای نرها و ۱۸۰ تا ۲۴۰ سانتیمتر برای مادهها، دُم به درازای ۷ تا ۱۳ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۱۲۲ تا ۱۶۰ سانتیمتر
نگاره: Terry Allen
(آشنایی بیشتر با خرس قطبی)
نام: خرس سیاه آسیایی (خرس ماه) Asian black bear
نام علمی: Ursus thibetanus
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای برگریز، جنگلهای مخلوط و جنگلهای بوتهخاردار جنوب شرقی کشور ایران، جنوب افغانستان، شمال پاکستان، شمال هند، نپال، بوتان، تایلند، میانمار، ویتنام، لائوس، کامبوج، شمال شرقی و جنوب چین، خاور دور روسیه، ژاپن، کرهی شمالی، کرهی جنوبی و جزیرهی تایوان در قارهی آسیا
اندازه: وزن ۶۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم برای نرها و ۴۰ تا ۱۴۰ کیلوگرم برای مادهها، سر و بدن به درازای ۱۲۰ تا ۱۹۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۱۱ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۷۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر
نگاره: Dietmar Schwanitz
(آشنایی بیشتر با خرس سیاه آسیایی)
سردهی عسلخرسها Melursus
نام: خرس تنبل (خرس لبدار) Sloth bear
نام علمی: Melursus ursinus
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای نمناک و خشک گرمسیری، گرمدشتها، درختچهزارها و سبزهزارهای کشورهای هند، نپال، بوتان و سریلانکا در جنوب قارهی آسیا
اندازه: وزن ۸۰ تا ۱۴۵ (گاه تا ۱۹۲) کیلوگرم برای نرها و ۵۵ تا ۱۰۵ (گاه تا ۱۲۴) کیلوگرم برای مادهها، سر و بدن به درازای ۱۴۰ تا ۱۹۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۱۵ تا ۱۸ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۶۰ تا ۹۲ سانتیمتر
نگاره: -
(آشنایی بیشتر با خرس تنبل)
سردهی چالهدارخرسها Tremarctos
نام: خرس عینکی Spectacled bear
نام علمی: Tremarctos ornatus
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای کوهستانی نمناک و بسیار نمناک، جنگلهای ابر، جنگلهای خشک، سبزهزارهای بلندیها و بیابانهای درختچهای رشتهکوه آند در غرب کشور ونزوئلا، کلمبیا، اکوادور، پرو، غرب بولیوی و شمال غربی آرژانتین در شمال غربی و غرب آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۱۰۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم برای نرها و ۳۵ تا ۸۲ کیلوگرم برای مادهها، سر و بدن به درازای ۱۲۰ تا ۲۰۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۷ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۶۰ تا ۹۰ سانتیمتر
نگاره: José María Arboleda C.
(آشنایی بیشتر با خرس عینکی)
سردهی گربهپاها Ailuropoda
نام: خرس پاندا (پاندای غولپیکر) Panda bear
نام علمی: Ailuropoda melanoleuca
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای کوهستانی، جنگلهای مخلوط و جنگلهای پهنبرگ دارای تودههای بامبو در استانهای سیچوآن، شاآنشی و گانسو در مرکز کشور چین در شرق قارهی آسیا
اندازه: وزن ۱۶۰ کیلوگرم برای نرها و ۱۲۵ کیلوگرم برای مادهها، سر و بدن به درازای ۱۲۰ تا ۱۹۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۶۰ تا ۹۰ سانتیمتر
نگاره: Puch Corinne
(آشنایی بیشتر با خرس پاندا)
سردهی Helarctos
نام: خرس آفتاب Sun bear
نام علمی: Helarctos malayanus
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای بارانی گرمسیری، جنگلهای همیشهسبز گرمسیری، جنگلهای کوهستانی و جنگلهای مانگرو شمال و شمال شرقی کشور هند، استان یوننان در جنوب کشور چین و کشورهای بنگلادش، کامبوج، میانمار، لائوس، تایلند، ویتنام، برونئی، اندونزی و مالزی در جنوب شرقی آسیا
اندازه: وزن ۲۵ تا ۶۵ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۱۰۰ تا ۱۴۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۳ تا ۷ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۷۰ سانتیمتر
نگاره: Arjan Haverkamp
(آشنایی بیشتر با خرس آفتاب)
بنمایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین