نام: گورخر دشتی Plains zebra
نام علمی: Equus quagga
فرمان‌رو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
راسته: تک‌سم‌سانان
زیرراسته: اسب‌سانیان
خانواده: اسبان
زیرخانواده: اسبیان
سرده: اسب‌ها
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زمان زیست: دوره‌ی پلیستوسن (۲/۵۸ تا ۰/۰۱۱۷ میلیون سال پیش) تا دوره‌ی هولوسن (۱۱۷۰۰ سال پیش تاکنون)
زیستگاه: گرم‌دشت‌ها و سبزه‌زارهای باز، درخت‌زارها و درختچه‌زارهای باز و گاهی منطقه‌های تپه‌ای و کوهستانی بخش‌هایی از کشورهای کنیا، تانزانیا، اتیوپی، سودان، نامیبیا، آنگولا، آفریقای جنوبی، اوگاندا، رواندا، بوتسوانا، زیمباوه، زامبیا، موزامبیک و مالاوی در شرق و جنوب قاره‌ی آفریقا
زندگانی: ۹ سال (بیشینه ۲۰ سال) (دربند ۳۵ تا ۴۰ سال)
سن بلوغ: ۱۶ تا ۲۲ ماهگی
زادآوری: زنده‌زا، ۱ نوزاد، با ۳۶۰ تا ۳۹۶ روز زمان بارداری
خوراک: گیاهان به‌ویژه سبزه‌ها، گیاهان گُل‌ده و برگ‌های سر شاخه‌ها (سبزه‌ها همچون واش سرخ، چایر و خورنال)
شکارگران: آدمی، شیر، پلنگ، یوزپلنگ، کفتار خال‌دار، سگ وحشی آفریقایی و تمساح نیل
رنگ: نیمه‌ی جلویی بدن پوشیده از خط‌های عمودی سیاه و سفید و نیمه‌ی پشتی بدن پوشیده از خط‌های افقی سیاه و سفید، سراسر اندام‌ها نیز پوشیده از نوارهای افقی سیاه و سفید (گورخرهای جنوبی در میان خط‌های سیاه و سفید، نوارهای قهو‌ای کم‌رنگ دارند.) دارای پوزه‌ای به‌رنگ سیاه و همچنین دارای نواری سیاه در پشت و در راستای ستون مهره‌ها (خط‌های روی بدن گورخرها بی‌همتا هستند و برای شناسایی آنان کاربرد دارند؛ همچون اثر انگشت آدمی. همچنین گورخرها با رفتن در میان درختان و سبزه‌های بلند، با خط‌های روی بدن‌شان خود را از دید دیگر جانوران پنهان می‌کنند. کاربرد دیگر این خط‌ها این است که بدن گورخرها را در هوای گرم خنک می‌کنند. همچنین خط‌های سفید نوری غیرپلاریز باز می‌تابانند و حشرات را از بدن گورخرها دور می‌کنند.)
اندازه: وزن ۲۲۰ تا ۳۲۲ کیلوگرم برای نرها و ۱۷۵ تا ۲۵۰ کیلوگرم برای ماده‌ها، سر و بدن به درازای ۲۱۷ تا ۲۴۶ سانتی‌متر، دُم به درازای ۴۷ تا ۵۶/۵ سانتی‌متر، بلندای بدن تا شانه‌ها (جدوگاه) ۱۲۷ تا ۱۴۰ سانتی‌متر
درباره‌ی جانور: گورخر دشتی گسترده‌ترین گونه‌ی گورخر در قاره‌ی آفریقاست. گورخرهای دشتی جانورانی روزگرد و گروه‌زیست هستند. آنان در گله‌هایی با ۱ نر، ۱ تا ۶ ماده و کره‌های آنان زندگی می‌کنند. این گله‌های کوچک گِرد هم می‌آیند و گله‌هایی بسیار بزرگ برپا می‌کنند. گورخرهای دشتی قلمروخواه هستند. قلمرو آنان میان ۳۰۰ تا ۶۰۰ کیلومتر مربع برای هر گله‌ی بزرگ گستردگی دارد. این جانوران بدنی تنومند، پاهایی بلند، دُمی دراز، یالی بلند و ایستاده و موهایی انبوه و کوتاه دارند. همچنین آنان گردنی کلفت و بلند، سری بزرگ و کشیده، گوش‌هایی بلند با نوک گِرد و چشمانی درشت دارند. این جانوران سُم‌رو هستند و بر روی نوک انگشتان پا راه می‌روند. گورخرها تنها یک انگشت در هر یک از پاهای خود دارند که با سُم بزرگی پایان می‌یابد. سُم، پوششی سخت در نوک انگشتان پای پستانداران سُم‌دار است که از جنس کراتین ساخته شده و از بخش نرم ته پاهای آنان در برابر آسیب‌ها جلوگیری می‌کند. گورخرها با لگد زدن و گاز گرفتن از خود دفاع می‌کنند. دندان‌های آسیای آنان پهن و تاج‌دار است و برای جویدن گیاهان کاربرد دارند. این جانوران دوندگان سریعی هستند و می‌توانند برای زمانی دراز به‌گونه‌ی یکنواخت بدوند. گورخرهای دشتی می‌توانند به‌گونه‌ی ایستاده بخوابند. آنان روزها ایستاده می‌خوابند و شب‌ها برای خوابیدن دراز می‌کشند. دستگاه ایستایی گورخرها دربرگیرنده‌ی مجموعه‌ای از رباط‌ها، زردپی‌ها و ماهیچه‌هایی‌ست که مفصل‌های اصلی دست و پای آنان را هنگام خواب کوتاه، قفل می‌کند. گورخرهای دشتی دارای حس بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسه‌ی نیرومندی هستند.
بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
نگاره: Oleg Nabrovenkov - Achim
گردآوری: فرتورچین
