نام: تیزشاخ کالاهاری Gemsbok
نام علمی: Oryx gazella
فرمان‌رو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
راسته: جفت‌سم‌سانان
زیرراسته: نشخوارکننده‌سانیان
خانواده: گاوان
زیرخانواده: شاخ‌بلندهای چرنده
سرده: تیزشاخ‌ها
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زمان زیست: دوره‌ی میوسن پسین (۱۱/۶۰۸ تا ۵/۳۳۲ میلیون سال پیش) تا دوره‌ی هولوسن (۱۱۷۰۰ سال پیش تاکنون)
زیستگاه: بوته‌زارهای خشک و نیمه‌خشک کشورهای بوتسوانا، نامیبیا، آفریقای جنوبی و بخش‌هایی از زیمبابوه در جنوب شرقی قاره‌ی آفریقا (به‌ویژه بیابان‌های کالاهاری و نامیب)
زندگانی: ۱۸ سال (دربند ۲۰ تا ۲۲ سال)
سن بلوغ: ۱/۵ تا ۲ سالگی
زادآوری: زنده‌زا، ۱ تا ۲ نوزاد، با ۸/۵ ماه زمان بارداری
خوراک: گیاهان همچون سبزه‌ها، برگ‌ها، ریشه‌های آبدار، تجه‌ها و میوه‌ها همانند هندوانه و خیار
شکارگران: شیر، پلنگ، یوزپلنگ، کفتار خال‌دار، سگ وحشی آفریقایی و آدمی
رنگ: قهوه‌ای-خاکستری روشن تا برنزه در پشت و سفید در شکم؛ بالای پاها به‌رنگ سیاه و پایین پاها به‌رنگ سفید با لکه‌های سیاه، دارای دُمی سیاه و چهره‌ای سفید با لکه‌ها و نوارهای سیاه، همچنین دارای نواری سیاه در پشت و در راستای ستون مهره‌ها و نواری سیاه در پایین گردن و پایین پهلوها
اندازه: وزن ۱۸۰ تا ۲۴۰ کیلوگرم برای نرها و ۱۸۰ تا ۲۲۵ کیلوگرم برای ماده‌ها، سر و بدن به درازای ۱۸۰ تا ۱۹۵ سانتی‌متر، دُم به درازای ۴۵ تا ۹۰ سانتی‌متر، بلندای بدن تا شانه‌ها ۱۱۵ تا ۱۲۵ سانتی‌متر
درباره‌ی جانور: تیزشاخ کالاهاری یا تیزشاخ آفریقای جنوبی South African oryx، جانوری روزگرد و گروه‌زیست است. تیزشاخ‌های کالاهاری در گله‌هایی با یک نر بالغ آلفا، چندین نر بالغ، چندین ماده و بچه‌های‌شان زندگی می‌کنند. این گله‌ها از ۱۰ تا ۴۰ تیزشاخ برپا شده‌اند. این جانوران بدنی باریک، پاهایی بلند، دُمی بلند و موهایی انبوه و کوتاه دارند. همچنین آنان گردنی کلفت و بلند، سری کشیده، گوش‌هایی بیضی‌مانند و چشمانی درشت دارند. تیزشاخ‌های کالاهاری موهایی کوتاه همانند یال در پشت و در راستای ستون مهره‌ها دارند. همچنین آنان ۲ شاخ شمشیرمانند به بلندای ۶۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر دارند. شاخ‌ها برجستگی‌های نوک‌تیزی هستند که بر روی سر این جانوران جای گرفته‌اند. این اندام‌ها از بخش درونی استخوانی با پوششی از کراتین و دیگر پروتئین‌ها ساخته شده‌اند و تیزشاخ‌های کالاهاری آن‌ها را برای دفاع و در زمان جفت‌یابی، آن‌ها را برای پیکار با دیگر هم‌گونه‌ها به‌کارگیری می‌کنند. این جانوران سُم‌رو هستند و بر روی نوک انگشتان پا راه می‌روند. تیزشاخ‌های کالاهاری ۲ انگشت بزرگ در هر یک از پاهای خود دارند که با سُم بزرگی پایان می‌یابند. سُم، پوششی سخت در نوک انگشتان پای پستانداران سُم‌دار است که از جنس کراتین ساخته شده و از بخش نرم ته پاهای آنان در برابر آسیب‌ها جلوگیری می‌کند. تیزشاخ‌های کالاهاری دوندگان سریعی هستند و می‌توانند با سرعت ۶۰ کیلومتر بر ساعت بدوند.
بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
نگاره: Frank Vassen - CORREIA Patrice
گردآوری: فرتورچین
