نام: شتر یک‌کوهانه Dromedary camel
نام علمی: Camelus dromedarius
فرمان‌رو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
راسته: جفت‌سم‌سانان
زیرراسته: پینه‌پاسانیان
خانواده: شتران
زیرخانواده: شتریان
سرده: شترها
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زمان زیست: دوره‌ی پلیوسن (۵/۳۳۲ تا ۲/۵۸۸ میلیون سال پیش) تا دوره‌ی هولوسن (۱۱۷۰۰ سال پیش تاکنون)
زیستگاه: منطقه‌های خشک و بیابانی شمال قاره‌ی آفریقا و منطقه‌ی خاورمیانه (شتر یک‌کوهانه به کشور استرالیا نیز برده شده و جانور بومی این سرزمین‌ها به‌شمار نمی‌رود.)
زندگانی: ۴۰ سال (دربند ۴۰ تا ۵۰ سال)
سن بلوغ: نرها ۶ سالگی و ماده‌ها ۳ سالگی
زادآوری: زنده‌زا، ۱ تا ۲ نوزاد، با ۳۷۰ تا ۴۴۰ روز زمان بارداری
خوراک: گیاهان همچون گیاهان خاردار، سبزه‌های خشک، شوربوته‌ها، درختچه‌ها، گیاهان گل‌ده، شاخ و برگ‌ها و میوه‌ها همانند انگور
شکارگران: آدمی، گرگ خاکستری، شیر و ببر
رنگ: قهوه‌ای (رنگ شتر یک‌کوهانه می‌تواند از کم‌وبیش سیاه تا کم‌وبیش سفید متغیر باشد.)
اندازه: وزن ۴۰۰ تا ۶۹۰ کیلوگرم برای نرها و ۳۰۰ تا ۵۴۰ کیلوگرم برای ماده‌ها، سر و بدن به درازای ۲۳۰ تا ۳۴۰ سانتی‌متر، دُم به درازای ۵۰ سانتی‌متر، بلندای بدن تا شانه‌ها ۱۸۰ تا ۲۴۰ سانتی‌متر برای نرها و ۱۷۰ تا ۱۹۰ سانتی‌متر برای ماده‌ها
درباره‌ی جانور: شتر یک‌کوهانه One-humped camel یا شتر عربی Arabian camel، جانوری روزگرد و گروه‌زیست است. آنان در گله‌هایی با ۲ تا ۲۰ شتر زندگی می‌کنند. گله‌ی شترهای یک‌کوهانه دربرگیرنده‌ی یک نر بالغ، یک یا چند ماده و بچه‌های خردسال و جوان‌شان است. این جانوران بدنی تنومند، پاهایی بلند، دُمی دراز و موهایی انبوه و پشمی دارند. موهای گلو، شانه‌ها و کوهان بلندتر از دیگر بخش‌های بدن آنان است. شترهای یک‌کوهانه گردنی بلند و خمیده، سری کوچک و کشیده، گوش‌هایی کوچک و گِرد و چشمانی درشت دارند. لب بالایی این جانوران دارای یک شکاف و لب زیرین آنان به‌ویژه در شترهای پیر، آویزان است. همچنین آنان کوهانی به بلندای ۲۰ سانتی‌متر دارند. به برجستگی بزرگی که بر پشت بدن شترهاست کوهان گفته می‌شود. کوهان ذخیره‌گاه آب در بدن شتر نیست، چرا که آب در خون شتر ذخیره می‌شود. کوهان ذخیره‌گاه گونه‌ای بافت چرب است. بافت چرب کوهان در زمان انجام سوخت‌وساز، هم انرژی فراوانی پدید می‌آورد، هم پس از واکنش با اکسیژن هوا، آب تولید می‌کند. شترهای یک‌کوهانه با این کوهان می‌توانند نزدیک به دو هفته را بدون آب و یک ماه را بدون خوراک بگذرانند. شترها جانورانی هستند که با زیستگاه‌های بیابانی و خشک و بی‌آب و گیاه سازگار شده و می‌توانند آب و هوای گرم و خشک، بی‌آبی و کم‌خوراکی را تاب بیاورند.
دهان شترها دارای پوشش چرمی کلفتی‌ست که به آنان توانایی جویدن گیاهان خاردار بیابان را می‌دهد. همچنین پلک‌ها و مژه‌های بلند شترها، چشم‌های آنان را از توفان‌های شن و از تابش سخت آفتاب محافظت می‌کنند. شترها در زمان انجام دم‌وبازدم می‌توانند بینی را به‌خوبی باز کنند و بیشترین اندازه‌ی هوا را به درون شش‌های خود بفرستند و در زمان توفان شن نیز بینی خود را ببندد. شترهای نر در گلو، اندامی به‌نام دولا دارند. این کیسه‌ی بزرگ که از کنار دهان آویزان است، همانند زبانی بلند، برجسته و صورتی‌رنگ است و برای کشش شترهای ماده و چیرگی بر قلمرو، کاربرد دارد. این جانوران سُم‌رو هستند و بر روی نوک انگشتان پا راه می‌روند. شترهای یک‌کوهانه ۲ انگشت بزرگ در هر یک از پاهای خود دارند که با سُم بزرگی پایان می‌یابند. سُم‌های این شترها به روشنی آشکار نبوده و در درون بافت کراتینه‌ی کف پای آنان جای گرفته‌اند. آنان می‌توانند با کف پهن پاهای خود، به‌خوبی بر روی شن‌های نرم راه بروند. راه رفتن آنان نیز بدین‌گونه است که دست و پای هر سوی بدن خود را با هم حرکت می‌دهند. سُم، پوششی سخت در نوک انگشتان پای پستانداران سُم‌دار است که از جنس کراتین ساخته شده و از بخش نرم ته پاهای آنان در برابر آسیب‌ها جلوگیری می‌کند. همچنین به‌وارون بیشتر جفت‌سم‌سانان که دارای ۲ انگشت یا سُم کوچک و کاهش یافته هستند، شترهای یک‌کوهانه این ۲ انگشت یا سُم را ندارند.
شترهای یک‌کوهانه نزدیک به ۴۰۰۰ سال پیش در کشور سومالی یا جزیره‌مانند عربستان رام شدند. در این چند هزار سال با دست‌درازی آدمی در روند جفت‌گیری و پرورش شترهای یک‌کوهانه، آنان به نژادهای فراوانی دگرگون شده‌اند. همچنین شتر یک‌کوهانه‌ی رمیده Feral Dromedary camel، شتری رام شده است که به طبیعت بازگشته است. به زبانی دیگر شترهای یک‌کوهانه‌ی رمیده در طبیعت و آزاد زندگی می‌کنند، ولی از تبار نمونه‌های رام شده هستند. امروزه گله‌های شترهای یک‌کوهانه‌ی رمیده در بخش‌هایی از کشور استرالیا یافت می‌شوند.
بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
نگاره: Alexandre Roux - Philippe Poth
گردآوری: فرتورچین
