داستان کوتاه غوره نشده مویز شده

داستان کوتاه غوره نشده مویز شده

پدر محمد تقی بهار نیز مانند خود او لقب ملک الشعرایی داشته است. وقتی بهار جوان بعد از مرگ پدر مطرح شد و مدعی عنوان ملک الشعرایی، برخی در قوت طبع شعر او تردید کردند و او را به امتحانی بسیار دشوار مکلف نمودند. امتحان از این قرار بود که بهار می‌بایست در مجلسی حضور پیدا کند و با واژه‌هایی که به او گفته می‌شد، از خود رباعی بسراید که دربرگیرنده‌ی همه‌ی آن واژه‌ها باشد.
اولین سری واژه‌ها از این قرار بود: خروس، انگور، درفش، سنگ.
و بهار اینچنین سرود:

برخاست خروس صبح برخیز ای دوست - خون دل انگور فکن در رگ و پوست
عشق من و تو قصه‌ی مشت است و درفش - جور تو و دل، صحبت سنگ است و سبوست

سپس واژه‌های: تسبیح، چراغ، نمک، چنار.
بهار سرود:

با خرقه و تسبیح مرا دید چو یار - گفتا ز چراغ زهد ناید انوار
کس شهد ندیده است در کام نمک - کس میوه نچیده است از شاخ چنار

و در آخر: گل رازقی، سیگار، لاله، کشک.
و بهار چنین سرود:

ای برده گل رازقی از روی تو رشک - در دیده‌ی مه ز دود سیگار تو اشک
گفتم که چو لاله داغدار است دلم - گفتی که دهم کام دلت یعنی کشک

بهار خود می‌گوید: در آن مجلس جوانی بود طناز و خودساز که از رعنایی به رعونت ساخته و از شوخی به شوخگنی پرداخته با این امتحانات دشوار و رباعیات بدیهه باز هل من مزید گفته و چهار چیز دیگر به کاغذ نوشت و گفت تواند بود که در آن اسامی تبانی شده باشد و برای اذعان کردن و ایمان آوردن من، بایستی بهار این چهار چیز را بسراید:
آینه، اره، کفش، غوره.
من برای تنبیه آن شوخ چشم دست اطاعت بر دیده نهاده، وی را هجایی کردم که منظور آن شوخ هم در آن هجو به حصول پیوست و آن این است:

چون آینه نورخیز گشتی احسنت! - چون اره به خلق تیز گشتی احسنت!
در کفش ادیبان جهان کردی پای - غوره نشده مویز گشتی احسنت!

این ضرب المثل را برای کسی به‌کار می‌برند که با همه‌ی کوچکی بخواهد برزگی بفروشد و بزرگی کند؛ یا کسی که می‌خواهد با شتاب به بازدهی و سود برسد و راه صد ساله را یک شبه بپیماید.

 

نگاره: -
گردآوری: فرتورچین

۵
از ۵
۴ مشارکت کننده