خانوادهی سمندران بیشش Plethodontidae، خانوادهای از زیرراستهی سمندرسانیان پیشرفته، از راستهی دُمدارسانان و از ردهی دوزیستان هستند. در این نوشته که به بخش پنجم خانوادهی سمندران بیشش میپردازد با ۲۸ گونه (از ۲۲۴ گونه) آشنا میشویم.
دنبالهی زیرخانوادهی Hemidactyliinae
دنبالهی سردهی سمندرهای کِرمی Oedipina
نام: سمندر کرمی پیکو بونیتو Pico Bonito worm salamander
نام علمی: Oedipina petiola
پایندگی: گونهی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری پارک ملی پیکو بونیتو در شمال کشور هندوراس در آمریکای مرکزی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۴/۳ سانتیمتر برای نرها، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Jason Butler
نام: سمندر کرمی پنهان Cryptic worm salamander
نام علمی: Oedipina pseudouniformis
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، کلانکشتزارها و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری مرکز کشور کاستاریکا در آمریکای مرکزی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵ سانتیمتر برای نرها، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Forman Rainforest
نام: سمندر کرمی درنده Savage's worm salamander
نام علمی: Oedipina savagei
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری کشورهای کاستاریکا و پاناما در آمریکای مرکزی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۳/۶ تا ۳/۹ سانتیمتر برای نرها و ۳/۴ تا ۳/۹ سانتیمتر برای مادهها، دُم ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: KristenMartyn
نام: سمندر کرمی کوسوکو Cusuco worm salamander
نام علمی: Oedipina tomasi
پایندگی: گونهی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری پارک ملی کوسوکو در شمال غربی کشور هندوراس در آمریکای مرکزی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵/۸ سانتیمتر برای نرها و ۶/۳ سانتیمتر برای مادهها، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Andrew Snyder
سردهی سمندرهای جویباری دروغین Pseudoeurycea
نام: سمندر جویباری دروغین فیرشاین Firschein's false brook salamander
نام علمی: Pseudoeurycea firscheini
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالت وراکروز در شرق کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Mike Pingleton
نام: سمندر جویباری دروغین خورهای Leprous false brook salamander
نام علمی: Pseudoeurycea leprosa
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالتهای وراکروز، پوئبلا، مورلوس، مخیکو، گوئررو و اوآخاکا در مرکز کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۵ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Mike Pingleton
نام: سمندر کرمی وراکروز Veracruz worm salamander
نام علمی: Pseudoeurycea lineola
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، جنگلهای دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و کلانکشتزارهای ایالت وراکروز در شرق کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۳/۵ تا ۴/۳ سانتیمتر برای نرها و ۳/۴ تا ۴/۴ سانتیمتر برای مادهها، دُم به درازای ۷/۱ تا ۷/۳ سانتیمتر
نگاره: Mike Pingleton
نام: سمندر جویباری دروغین دمدراز Longtail false brook salamander
نام علمی: Pseudoeurycea longicauda
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری شرق ایالت میچوآکان و غرب ایالت مخیکو در مرکز کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۵ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Sebastian Voitel
نام: سمندر جویباری دروغین سبیلدار Mustache false brook salamander
نام علمی: Pseudoeurycea mystax
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل و جنگلهای کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالت اوآخاکا در جنوب کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵ سانتیمتر، دُم ۸۰ درصد این اندازه
نگاره: Alejandro Calzada
نام: سمندر جویباری دروغین شاهی Royal false brook salamander
نام علمی: Pseudoeurycea rex
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، جنگلهای کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای بلندیهای نیمهگرمسیری یا گرمسیری و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری جنوب شرقی ایالت چیاپاس در جنوب کشور مکزیک و غرب کشور گواتمالا در آمریکای مرکزی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۴/۶ سانتیمتر برای نرها و ۴/۹ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Todd Pierson
سردهی سمندرهای سرخ Pseudotriton
نام: سمندر گل Mud salamander
نام علمی: Pseudotriton montanus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها)، رودها و جویبارهای موسمی، دورهای و نامنظم، تالابهای بیشتر درختچهای، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، و چشمهها و واحههای آب شیرین ایالتهای آلاباما، دلاور، فلوریدا، جورجیا، کنتاکی، لوئیزیانا، مریلند، میسیسیپی، نیوجرسی، کارولینای شمالی، اوهایو، پنسیلوانیا، کارولینای جنوبی، تنسی، ویرجینیا و ویرجینیای غربی در شرق کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۷/۵ تا ۱۶ سانتیمتر، دُم ۴۰ درصد درازای بدن
نگاره: Tyler Brock
نام: سمندر سرخ Red salamander
نام علمی: Pseudotriton ruber
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، درختچهزارهای معتدل، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها)، رودها و جویبارهای موسمی، دورهای و نامنظم، استخرها و مردابهای آب شیرین همیشگی، و چشمهها و واحههای آب شیرین ایالتهای آلاباما، نیویورک، دلاور، فلوریدا، نیوجرسی، جورجیا، ایندیانا، مریلند، میسیسیپی، کنتاکی، لوئیزیانا، کارولینای شمالی، اوهایو، پنسیلوانیا، کارولینای جنوبی، تنسی، ویرجینیا و ویرجینیای غربی در شرق کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۱۱ تا ۱۸ سانتیمتر، دُم ۳۸ درصد درازای بدن
نگاره: Scott Bolick
(آشنایی بیشتر با سمندر سرخ)
سردهی Stereochilus
نام: سمندر چندخط Many-lined salamander
نام علمی: Stereochilus marginatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها)، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، استخرها و مردابهای آب شیرین همیشگی، و جویها، آبراهههای زهکشی و کانالهای ایالتهای فلوریدا، جورجیا، کارولینای شمالی، کارولینای جنوبی و ویرجینیا در شرق کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۴/۹ تا ۵/۹ سانتیمتر برای نرها و ۵/۳ تا ۶ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Jonathan Mays
سردهی سمندرهای ریز یا کوتوله Thorius
نام: سمندر سرو سن فلیپ Cerro San Felipe salamander
نام علمی: Thorius pulmonaris
پایندگی: گونهی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل و جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالت اوآخاکا در جنوب کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۲/۷ سانتیمتر، دُم به درازای ۳/۶ سانتیمتر
نگاره: Cinvestav Prensa
نام: سمندر کوتولهی تیلور Taylor's pigmy salamander
نام علمی: Thorius troglodytes
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری غرب ایالت پوئبلا و شمال شرقی ایالت وراکروز در شرق کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۲/۴ سانتیمتر برای نرها و ۲/۵ سانتیمتر برای مادهها، دُم بلندتر از این اندازه
نگاره: Mike Pingleton
سردهی Urspelerpes
نام: سمندر بینیلکهای Patch-nosed salamander
نام علمی: Urspelerpes brucei
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری شمال شرقی ایالت جورجیا و شمال غربی ایالت کارولینای جنوبی در جنوب شرقی کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۲/۵ تا ۲/۶ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Alan Cressler
زیرخانوادهی Plethodontinae
سردهی سمندرهای بالارو Aneides
نام: سمندر سبز Green salamander
نام علمی: Aneides aeneus
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) و منطقههای شهری ایالتهای آلاباما، کنتاکی، میسیسیپی، کارولینای شمالی، پنسیلوانیا، کارولینای جنوبی، تنسی، ویرجینیا، ویرجینیای غربی، جورجیا، مریلند، اوهایو و ایندیانا در شرق کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۸/۳ تا ۱۲/۵ سانتیمتر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Nick Scobel
نام: سمندر سبز هیکوری نات گورج Hickory Nut Gorge green salamander
نام علمی: Aneides caryaensis
پایندگی: گونهی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل و منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) در ایالت کارولینای شمالی در شرق کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۴/۹ تا ۵/۹ سانتیمتر برای نرها و ۵/۳ تا ۶ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Todd Pierson
نام: سمندر ابری Clouded salamander
نام علمی: Aneides ferreus
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل شمال ایالت کالیفرنیا و غرب ایالت اورگن در غرب کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۵ سانتیمتر، دُم به درازای ۴/۵ سانتیمتر
نگاره: Bill Bouton
نام: سمندر سیاه خالدار Speckled black salamander
نام علمی: Aneides flavipunctatus
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل و سبزهزارهای معتدل شمال غربی ایالت کالیفرنیا در جنوب غربی کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۴ تا ۸ سانتیمتر برای نرها و ۶/۳ تا ۷/۸ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Bill Bouton
نام: سمندر کوهستان ساکرامنتو Sacramento Mountain salamander
نام علمی: Aneides hardii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل جنوب ایالت نیومکزیکو در جنوب کشور آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۴ تا ۵/۸ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Noah K. Fields
نام: سمندر سیاه شاستا Shasta black salamander
نام علمی: Aneides iecanus
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، سبزهزارهای معتدل، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها) و چراگاههای شمال ایالت کالیفرنیا در غرب کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷ تا ۸/۲ سانتیمتر برای نرها و ۶/۱ تا ۷/۹ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Spencer Dybdahl Riffle
نام: سمندر سیاه کلمت Klamath black salamander
نام علمی: Aneides klamathensis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، سبزهزارهای معتدل، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) و چراگاههای شمال غربی ایالت کالیفرنیا و جنوب غربی ایالت اورگن در غرب کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۸ تا ۸/۱ سانتیمتر برای نرها و ۶/۵ تا ۸/۵ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Spencer Dybdahl Riffle
نام: سمندر درختی Arboreal salamander
نام علمی: Aneides lugubris
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، جنگلهای دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای غرب ایالت کالیفرنیا در جنوب غربی کشور آمریکا و شمال غربی ایالت باخا کالیفرنیا در شمال غربی کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۵ تا ۱۰ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Wyman.Jules
نام: سمندر سیاه سانتا کروز Santa Cruz black salamander
نام علمی: Aneides niger
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل و رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها) در شهرستانهای سن ماتئو، سانتا کروز و سانتا کلارا در مرکز غرب ایالت کالیفرنیا در غرب کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۹ تا ۸/۶ سانتیمتر برای نرها و ۵/۸ تا ۷/۴ سانتیمتر برای مادهها، دُم ۸۰ درصد این اندازه
نگاره: Zachary Llim
نام: سمندر سرگردان Wandering salamander
نام علمی: Aneides vagrans
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، درختچهزارهای معتدل، سبزهزارهای معتدل، چراگاهها و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری جنوب غربی ایالت بریتیش کلمبیا در جنوب غرب کشور کانادا و شمال غربی ایالت کالیفرنیا در غرب کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷/۶ سانتیمتر، دُم به درازای ۵/۴ سانتیمتر
نگاره: Francesca Heras
سردهی سمندرهای تیره Desmognathus
نام: سمندر تیرهی کامبرلند Cumberland dusky salamander
نام علمی: Desmognathus abditus
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل و رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها) در ایالت تنسی در شرق کشور آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: -
نگاره: Jake Scott
نام: سمندر تیرهی نشت Seepage salamander
نام علمی: Desmognathus aeneus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها)، رودها و جویبارهای موسمی، دورهای و نامنظم، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، و چشمهها و واحههای آب شیرین ایالتهای آلاباما، جورجیا، کارولینای شمالی، کارولینای جنوبی و تنسی در جنوب شرقی کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۴/۴ تا ۵/۷ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Kevin Stohlgren
گونههای خانوادهی سمندران بیشش (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم) - (بخش چهارم) - (بخش پنجم) - (بخش ششم) - (بخش هفتم) - (بخش هشتم)
بنمایگان: wikipedia - animaldiversity - amphibiaweb
گردآوری: فرتورچین