خانوادهی آزادماهیان استرالیایی Arripidae، خانوادهای از زیرراستهی تونماهیسانیان، از راستهی تونماهیسانان و از ردهی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرندهی ۴ گونه است که در ۱ سرده دستهبندی شدهاند. گونههای خانوادهی آزادماهیان استرالیایی در آبهای جنوب غربی اقیانوس آرام و در کرانههای کشور نیوزیلند و جنوب کشور استرالیا زندگی میکنند. زیستگاه آنان منطقهی نریتیک یا کمربند کرانهای و همچنین منطقهی فوتیک یا نورگیر است و بیشتر در لایههای بالایی آبهای کرانهای کموبیش کمژرف میان ۱ تا ۸۰ متر یافت میشوند. بیشتر گونههای این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونههای آب لبشور نیز یافت میشوند.
این جانوران بدنی کشیده، دوکیمانند، فشرده و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان دهانی بزرگ و چشمانی کموبیش درشت دارند. بالهی پشتی آزادماهیان استرالیایی دراز است و شکافی میان بخش خاردار و بخش نرمپرتو این باله دیده میشود. بخش خاردار دارای ۹ خار و بخش نرمپرتو دارای ۱۵ تا ۱۹ پرتو است. بالهی مخرجی نیز ۳ خار و ۹ تا ۱۰ پرتو دارد. بالهی دُمی این ماهیان دوشاخه است و بالههای سینهای کموبیش روبهروی بالههای شکمی آنان جای گرفتهاند. گونههای این خانواده گوشتخوارند و خوراک آنان ماهیهای کوچک ساردین و سختپوستانی همچون کریل، پاروپایان و زئوپلانکتون است. شاهماهی استرالیایی با درازای ۴۱ سانتیمتر و آزادماهی استرالیای غربی با درازای ۹۶ سانتیمتر، کوچکترین و بزرگترین گونههای خانوادهی آزادماهیان استرالیایی بهشمار میروند. در این نوشته با ۴ گونهی این خانواده آشنا میشویم.
سردهی آزادماهیهای استرالیایی Arripis
نام: شاهماهی استرالیایی Australian herring
نام علمی: Arripis georgianus
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ؟ متری آبهای معتدل شرق اقیانوس هند، میان مدارهای ۲۶ درجهی جنوبی تا ۳۹ درجهی جنوبی و ۱۱۲ درجهی غربی تا ۱۵۰ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی (کرانههای جنوبی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: وزن ۸۰۰ گرم، بدن به درازای ۴۱ سانتیمتر
نگاره: Rudie H. Kuiter
نام: آزادماهی استرالیایی شرقی Eastern australian salmon
نام علمی: Arripis trutta
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳۰ تا ۳۹ متری آبهای نیمهگرمسیری جنوب غربی اقیانوس آرام، میان مدارهای ۲۷ درجهی جنوبی تا ۴۷ درجهی جنوبی و ۱۱۲ درجهی شرقی تا ۱۷۶ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (کرانههای کشور نیوزیلند و جنوب کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: وزن ۹/۴ کیلوگرم، بدن به درازای ۸۹ سانتیمتر
نگاره: Andrew J. Green
نام: آزادماهی استرالیای غربی Western Australian salmon
نام علمی: Arripis truttacea
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۸۰ متری آبهای نیمهگرمسیری شرق اقیانوس هند، میان مدارهای ۲۷ درجهی جنوبی تا ۴۴ درجهی جنوبی از عرض جغرافیایی (از ایالت استرالیای غربی تا ایالتهای ویکتوریا و تاسمانی در جنوب کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: وزن ۱۰/۵ کیلوگرم، بدن به درازای ۹۶ سانتیمتر
نگاره: John Sear
نام: کاخاوای شمالی Northern kahawai
نام علمی: Arripis xylabion
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری جنوب غربی اقیانوس آرام (کرانههای کشور نیوزیلند، جزیرههای کرمادک وابسته به کشور نیوزیلند، جزیرهی لرد هاوو وابسته به کشور استرالیا و جزیرهی نورفک (از سرزمینهای فرادریایی استرالیا) در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۸۵ سانتیمتر
نگاره: John Turnbull
بنمایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین