خانوادهی گربهماهیان الوار Auchenipteridae، خانوادهای از راستهی گربهماهیسانان و از ردهی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرندهی ۱۲۷ گونه است که در ۲۵ سرده دستهبندی شدهاند. از برجستهترین گونههای این خانواده میتوان ماندوبا و گربهماهیهای غولپیکر و جگوار را نام برد. گونههای خانوادهی گربهماهیان الوار در زیستگاههای آب شیرین منطقههای گرمسیری آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی زندگی میکنند. دامنهی زیستگاه آنان از کشور پاناما در آمریکای مرکزی تا کشور آرژانتین در آمریکای جنوبی است. بیشتر گونههای این خانواده در زیستگاههای آب شیرین زندگی میکنند، ولی در میان آنان گونههای آب لبشور نیز یافت میشوند.
این جانوران بدنی کشیده، استوانهای و بدون پولک دارند. همچنین آنان ۳ جفت سبیلک در نزدیکی دهانشان دارند. این ماهیان میتوانند با این سبیلکها خوراک خود را در آبهای تیره و کدر و همچنین در شنها و ماسهها پیدا کنند. بیشتر آنان دارای بالهی چربی بسیار کوچکی هستند. همچنین آنان خط کناری شاخهشاخه یا زیگزاگی و بالهی دُمی دو شاخه دارند. بالهی پشتی نزدیک به سر جای گرفته است. نخستین پرتو بالهی پشتی و بالههای شکمی به یک خار نیرومند دگرگون شده است. بیشتر گونههای خانوادهی گربهماهیان الوار دارای بالهی چربی هستند. همچنین بیشتر آنان شبزی هستند، ولی برخی از آنان روزگرد و گروهزیست هستند. آنان همهچیزخوار هستند و خوراکشان سختپوستان، کرمها، لارو حشرات، ماهیان کوچک، مواد آلی آواری و گاهی میوه است. Gelanoglanis nanonocticolus (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۲/۲ سانتیمتر و ماندوبا با درازای ۶۴/۸ سانتیمتر، کوچکترین و بزرگترین گونههای خانوادهی گربهماهیان الوار بهشمار میروند. در این نوشته با ۲۱ گونهی این خانواده آشنا میشویم.
زیرخانوادهی Auchenipterinae
سردهی Ageneiosus
نام: ماندوبا Manduba
نام علمی: Ageneiosus inermis
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودهای کشورهای آرژانتین، بولیوی، برزیل، کلمبیا، اکوادور، گویان فرانسه، گویان، پاراگوئه، اروگوئه، سورینام و ونزوئلا در آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۳/۱ کیلوگرم، بدن به درازای ۶۴/۸ سانتیمتر
نگاره: -
نام: -
نام علمی: Ageneiosus polystictus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رودهای نگرو و برانکو پایینی در کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۴۵ سانتیمتر
نگاره: Aquaticrepublic
نام: -
نام علمی: Ageneiosus magoi
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود اورینوکو در کشور ونزوئلا در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۱۸/۱ سانتیمتر
نگاره: World-rivers.net
سردهی Asterophysus
نام: گربهماهی غولپیکر Ogre catfish
نام علمی: Asterophysus batrachus
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رودهای اورینوکو و نگرو در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتیمتر
نگاره: Amazonas-Tropic-Aquaristik
سردهی Auchenipterichthys
نام: گربهماهی نیمهشب Midnight catfish
نام علمی: Auchenipterichthys coracoideus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آمازون بالایی در آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۱۱۳/۹ گرم، بدن به درازای ۱۹/۲ سانتیمتر
نگاره: Aquatics More
نام: -
نام علمی: Auchenipterichthys punctatus
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آمازون بالایی در کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۱۵/۱ سانتیمتر
نگاره: Enrico Richter
سردهی Auchenipterus
نام: -
نام علمی: Auchenipterus ambyiacus
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آمازون بالایی و میانی و حوضهی رود اورینوکو و همچنین رودهای کرانهای منطقهی گویان در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۲۴/۴ سانتیمتر
نگاره: Zoopet
نام: -
نام علمی: Auchenipterus nigripinnis
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری حوضهی رود لا پلاتا در کشور آرژانتین در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۲۰/۲ سانتیمتر
نگاره: Enrico Richter
سردهی Entomocorus
نام: -
نام علمی: Entomocorus gameroi
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آپوره در زهکشی رود اورینوکو در کشور ونزوئلا در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۷ سانتیمتر
نگاره: Dan Olsen
نام: -
نام علمی: Entomocorus radiosus
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رود پاراگوئه در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۵/۳ سانتیمتر
نگاره: Aqualog.de
سردهی Liosomadoras
نام: گربهماهی جگوار دروغین False jaguar catfish
نام علمی: Liosomadoras morrowi
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود اوکایالی در کشور پرو در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۱۸ سانتیمتر
نگاره: Aquabid
نام: گربهماهی جگوار Jaguar catfish
نام علمی: Liosomadoras oncinus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود برانکو در کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۱۷ سانتیمتر
نگاره: Skat.fish
سردهی Tetranematichthys
نام: -
نام علمی: Tetranematichthys wallacei
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رودهای توکانتین، آمازون و اورینوکو در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۲۰/۶ سانتیمتر
نگاره: -
سردهی Tocantinsia
نام: -
نام علمی: Tocantinsia piresi
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود توکانتین بالایی در کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۲ کیلوگرم، بدن به درازای ۵۱/۵ سانتیمتر
نگاره: Red Yang
سردهی Trachelyichthys
نام: -
نام علمی: Trachelyichthys exilis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود نانای در زهکشی رود آمازون بالایی در کشور پرو در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۸ سانتیمتر
نگاره: Prazer.jp
سردهی Trachelyopterus
نام: گربهماهی الوار Driftwood catfish
نام علمی: Trachelyopterus fisheri
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود سوسیو در کشور کلمبیا در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۲۸ سانتیمتر
نگاره: Wetspottropicalfish
زیرخانوادهی Centromochlinae
سردهی Centromochlus
نام: -
نام علمی: Centromochlus heckelii
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رودهای آمازون و اورینوکو در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۱۳/۹ سانتیمتر
نگاره: Scott Smith & Fritz Rhode
نام: گربهماهی لانهزنبوری Honeycomb catfish
نام علمی: Centromochlus perugiae
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آمازون در کشورهای پرو، اکوادور و کلمبیا در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۵ سانتیمتر
نگاره: Blog.mpj-aqualife
نام: گربهماهی روغنی ارغوانی Purple oil catfish
نام علمی: Centromochlus reticulatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود روپونونی در کشور گویان در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۴ سانتیمتر
نگاره: Jeremy Basch
سردهی Tatia
نام: -
نام علمی: Tatia musaica
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رودهای آتاباپو و اوتانا در زهکشی رود اورینوکو بالایی در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۶/۲ سانتیمتر
نگاره: Flair Wang
نام: -
نام علمی: Tatia galaxias
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود اورینوکو میانی در کشور ونزوئلا، دربرگیرندهی زهکشی رود متا در کشور کلمبیا در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۱۲/۶ سانتیمتر
نگاره: Aqualog.de
بنمایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین