خانواده‌ی گربه‌ماهیان کوسه‌ای Pangasiidae، خانواده‌ای از راسته‌ی گربه‌ماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۲۹ گونه است که در ۴ سرده دسته‌بندی شده‌اند. تاکنون ۱ سرده از خانواده‌ی گربه‌ماهیان نابود شده و از میان رفته است. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان گربه‌ماهی غول‌پیکر مکونگ، گربه‌ماهی کوسه‌ی رنگین‌کمانی، گربه‌ماهی پانگا و پنگوسی غول‌پیکر را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی گربه‌ماهیان کوسه‌ای در زیستگاه‌های آب شیرین منطقه‌های گرمسیری جنوب قاره‌ی آسیا زندگی می‌کنند. دامنه‌ی زیستگاه آنان میان کشور پاکستان تا جزیره‌ی بورنئو است. بیشتر گونه‌های این خانواده در زیستگاه‌های آب شیرین زندگی می‌کنند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور نیز یافت می‌شوند. هرچند یک گونه نیز دریازی‌ست و در آب‌های شور زندگی می‌کند.
این جانوران بدنی کشیده، فشرده و بدون پولک دارند. همچنین آنان ۲ جفت سبیلک در نزدیکی دهان‌شان دارند. این ماهیان می‌توانند با این سبیلک‌ها خوراک خود را در آب‌های تیره و کدر و همچنین در شن‌ها و ماسه‌ها پیدا کنند. گونه‌های خانواده‌ی گربه‌ماهیان کوسه‌ای دارای باله‌ی چربی کوچک، باله‌ی مخرجی کم‌وبیش دراز و باله‌ی پشتی بلند و سه‌گوش هستند. آنان برای داشتن باله‌ی پشتی سه‌گوش، گربه‌ماهیان کوسه‌ای نامیده می‌شوند. باله‌ی پشتی نزدیک به سر جای گرفته و دارای یک تا دو خار است. Pangasius mahakamensis (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۱۸/۲ سانتی‌متر و گربه‌ماهی غول‌پیکر مکونگ با درازای ۳۰۰ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی گربه‌ماهیان کوسه‌ای به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۷ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.
سرده‌ی Pangasianodon
نام: گربه‌ماهی غول‌پیکر مکونگ Mekong giant catfish
نام علمی: Pangasianodon gigas
پایندگی: گونه‌ی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رود مکونگ در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۳۵۰ کیلوگرم، بدن به درازای ۳۰۰ سانتی‌متر برای نرها و ۲۳۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Ariel Hernandez
نام: گربه‌ماهی کوسه‌ی رنگین‌کمانی Iridescent shark catfish
نام علمی: Pangasianodon hypophthalmus
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رودهای چائو پرایا و مکونگ در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا، میان مدارهای ۱۹ درجه‌ی شمالی تا ۸ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی
اندازه: وزن ۴۴ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۳۰ سانتی‌متر
نگاره: Klaus Rudloff
سرده‌ی Pangasius
نام: باسا (ماهی پینه‌دوز) Basa
نام علمی: Pangasius bocourti
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رودهای چائو پرایا و مکونگ در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Thomas T.
نام: پنگوسی حلزون‌خوار Snail eating pangasius
نام علمی: Pangasius conchophilus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رودهای چائو پرایا، بنگ پاکونگ و مکونگ در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Johnny Jensen
نام: پنگوسی خال‌دار Spot pangasius
نام علمی: Pangasius larnaudii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رودهای مکونگ و چائو پرایا در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۴/۶ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۳۰ سانتی‌متر
نگاره: Gray Watch
نام: گربه‌ماهی پانگا Pangas catfish
نام علمی: Pangasius pangasius
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رودهای کشورهای بنگلادش، هند، میانمار و پاکستان در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۳۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Stewmash
نام: پنگوسی غول‌پیکر Giant pangasius
نام علمی: Pangasius sanitwongsei
پایندگی: گونه‌ی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رودهای چائو پرایا و مکونگ در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا، میان مدارهای ۲۵ درجه‌ی شمالی تا ۹ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی
اندازه: وزن ۳۰۰ کیلوگرم، بدن به درازای ۳۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Klaus Rudloff
بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین
