خانوادهی وزغان دریایی یا تابوتماهیان Chaunacidae، خانوادهای از زیرراستهی وزغسانیان دریایی، از راستهی قلابچهماهیسانان یا ماهیگیرماهیسانان و از ردهی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرندهی ۳۳ گونه است که در ۲ سرده دستهبندی شدهاند. از برجستهترین گونههای این خانواده میتوان دهانقورباغهی صورتی را نام برد. گونههای خانوادهی وزغان دریایی در ژرفای ۲۰۰ تا ۲۰۰۰ متری آبهای دامنههای قارهای اقیانوسهای اطلس، هند و آرام زندگی میکنند. این جانوران بدنی گویمانند و پوشیده از پولکهای کوچک خاردار دارند. همچنین آنان دهانی بزرگ و دندانهایی کوچک دارند. دهانهی آبششهای این ماهیان در پشت پایهی بالههای سینهای جای گرفته است. گونههای این خانواده دارای بالههای سینهای و شکمی پامانند هستند. وزغان دریایی میتوانند با این بالهها در بستر اقیانوس راه بروند. آنان این توانایی را دارند که رو به عقب نیز راه بروند.
گونههای خانوادهی وزغان دریایی همچون قورباغهماهیان دارای اندام «دام» هستند. «دام» میله یا خاری همانند چوب ماهیگیری است که در نوک آن ساختاری گوشتمانند جای گرفته است. این میله از نخستین خار پشتی به جلو افراشته شده است. در پشت خار نخست، دو خار دیگر نیز بهگونهای ناپیدا جای دارند. وزغان دریایی زمانی که شکار خود را میبینند، همچون ماهیگیران، دام را تکان میدهند و سپس با دهان بسیار بزرگ خود آن را فرو میبرند. گونههای خانوادهی وزغان دریایی، ماهیانی کُند و کمجنبش هستند. همچنین آنان دریازی، کفزی و گوشتخوار هستند. تابوتماهی تادپل با درازای ۱۰ سانتیمتر و دهانقورباغهی صورتی با درازای ۴۰ سانتیمتر، کوچکترین و بزرگترین گونههای خانوادهی وزغان دریایی بهشمار میروند. در این نوشته با ۹ گونهی این خانواده آشنا میشویم.
سردهی Chaunacops
نام: -
نام علمی: Chaunacops coloratus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۲۵۰ تا ۲۰۰۰ متری آبهای ژرف اقیانوسهای هند و آرام، میان مدارهای ۱۶ درجهی جنوبی تا ۳۲ درجهی جنوبی و ۸۷ درجهی شرقی تا ۹۷ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی (شرق اقیانوس هند) و میان مدارهای ۵ درجهی شمالی و ۸۵ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (شرق اقیانوس آرام)
اندازه: بدن به درازای ۱۹ سانتیمتر
نگاره: NOAA
نام: تابوتماهی تادپل Tadpole coffinfish
نام علمی: Chaunacops melanostomus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۳۲۰ تا ۱۷۶۰ متری آبهای ژرف شرق اقیانوس هند، میان مدارهای ۱۴ درجهی جنوبی تا ۳۰ درجهی جنوبی و ۸۶ درجهی شرقی تا ۱۱۴ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۷/۲ سانتیمتر برای نرها و ۱۰ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: NOAA
سردهی Chaunax
نام: -
نام علمی: Chaunax abei
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۹۰ تا ۵۰۰ متری آبهای گرمسیری شمال غربی اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۵ درجهی شمالی تا ۰ درجهی شمالی و ۱۰۸ درجهی شرقی تا ۱۴۰ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی (از کشور ژاپن تا جنوب جزیرهی تایوان و دریای چین جنوبی در شرق قارهی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۳۰ سانتیمتر
نگاره: B. Kao
نام: تابوتماهی خزپوش Furry coffinfish
نام علمی: Chaunax endeavouri
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵۰ تا ۴۵۰ متری آبهای معتدل جنوب غربی اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۳ درجهی جنوبی تا ۴۱ درجهی جنوبی از عرض جغرافیایی (کرانههای کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۲۲ سانتیمتر
نگاره: NOAA
نام: تابوتماهی شرابهدار Tasseled coffinfish
نام علمی: Chaunax fimbriatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵۰۰ تا ۱۹۸۵ متری آبهای ژرف شمال غربی اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۵ درجهی شمالی تا ۳۴ درجهی جنوبی و ۱۰۲ درجهی شرقی تا ۱۵۳ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (کرانههای کشور ژاپن و جزیرهی تایوان و شاید دریاهای چین شرقی و چین جنوبی در شرق قارهی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۱۴ سانتیمتر
نگاره: Jo Kuyken
نام: دهانقورباغهی صورتی Pink frogmouth
نام علمی: Chaunax pictus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۰۰ تا ۱۰۰۰ متری آبهای ژرف اقیانوس اطلس (شرق اقیانوس اطلس: از کشور ایرلند و شمال غربی شبهجزیرهی ایبری در غرب قارهی اروپا تا کشور آفریقای جنوبی در جنوب قارهی آفریقا، دربرگیرندهی گروهجزیرههای آزور و مادیرا وابسته به کشور پرتغال و کشور جزیرهای کیپ ورد؛ غرب اقیانوس اطلس: از ایالت نیویورک کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی تا کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی، دربرگیرندهی شاخاب مکزیک و دریای کارائیب)
اندازه: بدن به درازای ۴۰ سانتیمتر
نگاره: NOAA
نام: دهانگشودهی چشمسرخ Redeye gaper
نام علمی: Chaunax stigmaeus
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۹۰ تا ۷۳۰ متری آبهای ژرف غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۴۰ درجهی شمالی تا ۳۶ درجهی شمالی از عرض جغرافیایی (از ایالت نیو انگلند تا ایالت کارولینای جنوبی کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۳۰/۵ سانتیمتر
نگاره: NOAA
نام: دهانقورباغهی خالدار Spotted frogmouth
نام علمی: Chaunax suttkusi
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۲۰ تا ۱۳۶۲ متری آبهای ژرف اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۴۰ درجهی شمالی تا ۱۰ درجهی جنوبی و ۹۸ درجهی غربی تا ۱۴ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی (شرق اقیانوس اطلس: از گروهجزیرهی آزور وابسته به کشور پرتغال تا کشور آنگولا در غرب قارهی آفریقا؛ غرب اقیانوس اطلس: از ایالت کارولینای جنوبی کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی تا کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی)
اندازه: وزن ۳۵۹ گرم، بدن به درازای ۲۶/۷ سانتیمتر
نگاره: NOAA
نام: -
نام علمی: Chaunax umbrinus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۸۳ تا ۴۰۰ متری آبهای گرمسیری اقیانوس آرام (کرانههای گروهجزیرهی هاوایی در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۰/۲ سانتیمتر
نگاره: NOAA
بنمایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین