خانوادهی کفتاران Hyaenidae، خانوادهای از زیرراستهی گربهسانیان، از راستهی گوشتخوارسانان و از ردهی پستانداران هستند. از این خانواده تنها ۴ گونهی کفتار خالدار، کفتار راهراه، کفتار قهوهای و گرگ خاکی بهجا ماندهاند. گونههای خانوادهی کفتاران در قارههای آفریقا و آسیا زندگی میکنند. بدینگونه که زیستگاه کفتار راهراه، قارههای آسیا و آفریقاست، ولی کفتار خالدار، کفتار قهوهای و گرگ خاکی تنها در زیر صحرای بزرگ آفریقا یافت میشوند.
کفتارها دارای بدنی همانند بدن سگ هستند. این جانوران دُمی کوتاه و بوتهای، سری بزرگ، گوشهایی بزرگ و نوکدار و پوزهای دراز دارند. همهی گونههای خانوادهی کفتاران بهجز گرگ خاکی، شکارگر و لاشهخوار هستند. آنان آروارهها و دستگاه گوارش بسیار نیرومندی دارند. دستگاه گوارش کفتارها، مایعهای اسیدی گوناگونی دارد که به آنان این توانایی را میدهد که همهی اندامهای شکار همچون استخوانها، شاخها، دندانها، سُمها و پوست را بخورند و گوارش کنند. همچنین آنان ۴ انگشت در دستها و پاهایشان دارند. کفتارها همگی پنجهرو هستند و بر روی انگشتان پا راه میروند. پنجههای پای کفتارها ثابت هستند و جمع نمیشوند. دستهای آنان نیرومند و از پاهایشان بلندترند. بهگونهای که گمان میرود همیشه در سربالایی راه میروند. سر و یک چهارم بخش جلویی بدن کفتارها بزرگ است، ولی یک چهارم بخش پشتی بدن آنان لاغر است. آنان بهوارون سگسانیان، در هنگام راه رفتن سر خود را پایین میآورند و بهسان گوژپشتان درمیآیند. سپس همانند شتر دست و پای هر سوی بدن خود را با هم حرکت میدهند.
برخی رفتار کفتارها همانند گربهسانیان و برخی همانند سگسانیان است. کفتار خالدار در برابر تهدید جانورانی همچون شیرها و پلنگها ایستادگی کرده و با آنان بهنبرد میپردازد، ولی کفتار راهراه و کفتار قهوهای خود را به مردن میزنند و از آنجا که شیرها و پلنگها لاشهخوار نیستند، از کنار آنان میگذرند. همچنین کفتارهای خالدار صداهای گوناگونی دارند و بسیار پُر سر و صدا هستند، ولی کفتارهای راهراه صداهای کمی دارند و بیشتر آرام و بیصدا هستند. کفتارها صدایی همانند صدای خندهی آدمیان دارند، که گونهای ارتباط صدایی برای دادن پیام میان آنان است. در این نوشته با ۴ گونهی این خانواده آشنا میشویم.
سردهی خالدارها Crocuta
نام: کفتار خالدار (کفتار خندان) Spotted hyena
نام علمی: Crocuta crocuta
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرمدشتها، منطقههای نیمهبیابانی، درختزارهای باز، درختزارهای خشک انبوه و جنگلهای کوهستانی زیر صحرای بزرگ آفریقا
اندازه: وزن ۴۰ تا ۵۵ کیلوگرم برای نرها و ۴۴ تا ۶۴ کیلوگرم برای مادهها، سر و بدن به درازای ۶۵ تا ۱۳۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۳۰ تا ۳۵ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۷۰ تا ۹۱ سانتیمتر
نگاره: Francois
(آشنایی بیشتر با کفتار خالدار)
سردهی کفتارها Hyaena
نام: کفتار راهراه Striped hyena
نام علمی: Hyaena hyaena
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختزارها و درختچهزارهای منطقههای خشک و کوهستانی و سبزهزارهای انبوه گرمدشتهای شمال و شرق قارهی آفریقا، جنوب آسیا، آسیای میانه و منطقههای خاورمیانه و قفقاز
اندازه: وزن ۲۲ تا ۵۵ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۸۵ تا ۱۳۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۲۵ تا ۴۰ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۶۰ تا ۸۰ سانتیمتر
نگاره: Jono Dashper
(آشنایی بیشتر با کفتار راهراه)
سردهی Parahyaena
نام: کفتار قهوهای (گرگ کرانهای) Brown hyena
نام علمی: Parahyaena brunnea
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقههای بیابانی و نیمهبیابانی (بیابانهای کالاهاری و نامیب)، درختزارهای باز گرمدشتها و سبزهزارهای خشک تا نیمهخشک کشورهای آفریقای جنوبی، نامیبیا، بوتسوانا، غرب و جنوب زیمبابوه و جنوب موزامبیک در جنوب قارهی آفریقا
اندازه: وزن ۴۰ تا ۴۳ کیلوگرم برای نرها و ۳۷ تا ۴۰ کیلوگرم برای مادهها، سر و بدن به درازای ۱۰۵ تا ۱۲۵ سانتیمتر، دُم به درازای ۲۵ تا ۳۵ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۷۰ تا ۸۰ سانتیمتر
نگاره: Gerda van Schalkwyk
(آشنایی بیشتر با کفتار قهوهای)
سردهی جلوکاملها Proteles
نام: گرگ خاکی Aardwolf
نام علمی: Proteles cristata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرمدشتها و سبزهزارها و درختچهزارهای باز و خشک جنوب شرقی کشور مصر، کرانههای شرقی سودان، اریتره، جیبوتی، سومالی، اتیوپی، کنیا و بخشهایی از تانزانیا در شرق قارهی آفریقا و جنوب کشور آنگولا، جنوب زامبیا، زیمبابوه، بوتسوانا، نامیبیا، اسواتینی، لسوتو و آفریقای جنوبی در جنوب قارهی آفریقا
اندازه: وزن ۷ تا ۱۰ (گاه ۱۵) کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۵۵ تا ۸۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر
نگاره: Mel.Rick
(آشنایی بیشتر با گرگ خاکی)
بنمایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین