خانوادهی کفتاران Hyaenidae، خانوادهای از زیرراستهی گربهسانیان، از راستهی گوشتخوارسانان و از ردهی پستانداران هستند. این خانواده دربرگیرندهی ۴ گونه است که در ۴ سرده دستهبندی شدهاند. تاکنون ۵۴ گونه از خانوادهی کفتاران نابود شده و از میان رفتهاند. گونههای خانوادهی کفتاران در قارههای آفریقا و آسیا زندگی میکنند. بدینگونه که زیستگاه کفتار راهراه، قارههای آسیا و آفریقاست، ولی کفتار خالدار، کفتار قهوهای و گرگ خاکی تنها در زیر صحرای بزرگ آفریقا یافت میشوند.
کفتارها دارای بدنی همانند بدن سگ هستند. این جانوران دُمی کوتاه و بوتهای، سری بزرگ، گوشهایی بزرگ و نوکدار و پوزهای دراز دارند. همهی گونههای خانوادهی کفتاران بهجز گرگ خاکی، شکارگر و لاشهخوار هستند. آنان آروارهها و دستگاه گوارش بسیار نیرومندی دارند. دستگاه گوارش کفتارها، مایعهای اسیدی گوناگونی دارد که به آنان این توانایی را میدهد که همهی اندامهای شکار همچون استخوانها، شاخها، دندانها، سُمها و پوست را بخورند و گوارش کنند. همچنین آنان ۴ انگشت در دستها و پاهایشان دارند. کفتارها همگی پنجهرو هستند و بر روی انگشتان پا راه میروند. پنجههای پای کفتارها ثابت هستند و جمع نمیشوند. دستهای آنان نیرومند و از پاهایشان بلندترند. بهگونهای که گمان میرود همیشه در سربالایی راه میروند. سر و یک چهارم بخش جلویی بدن کفتارها بزرگ است، ولی یک چهارم بخش پشتی بدن آنان لاغر است. آنان بهوارون سگسانیان، در هنگام راه رفتن سر خود را پایین میآورند و بهسان گوژپشتان درمیآیند. سپس همانند شتر دست و پای هر سوی بدن خود را با هم حرکت میدهند.
برخی رفتار کفتارها همانند گربهسانیان و برخی همانند سگسانیان است. کفتار خالدار در برابر تهدید جانورانی همچون شیرها و پلنگها ایستادگی کرده و با آنان بهنبرد میپردازد، ولی کفتار راهراه و کفتار قهوهای خود را به مردن میزنند و از آنجا که شیرها و پلنگها لاشهخوار نیستند، از کنار آنان میگذرند. همچنین کفتارهای خالدار صداهای گوناگونی دارند و بسیار پُر سر و صدا هستند، ولی کفتارهای راهراه صداهای کمی دارند و بیشتر آرام و بیصدا هستند. کفتارها صدایی همانند صدای خندهی آدمیان دارند، که گونهای ارتباط صدایی برای دادن پیام میان آنان است. در این نوشته با ۴ گونهی این خانواده آشنا میشویم.
سردهی خالدارها Crocuta
نام: کفتار خالدار (کفتار خندان) Spotted hyena
نام علمی: Crocuta crocuta
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و سبزهزارهای بلندیهای نیمهگرمسیری یا گرمسیری زیر صحرای بزرگ آفریقا
اندازه: وزن ۴۰ تا ۵۵ کیلوگرم برای نرها و ۴۴ تا ۶۴ کیلوگرم برای مادهها، سر و بدن به درازای ۶۵ تا ۱۳۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۳۰ تا ۳۵ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۷۰ تا ۹۱ سانتیمتر
نگاره: Francois
(آشنایی بیشتر با کفتار خالدار)
سردهی کفتارها Hyaena
نام: کفتار راهراه Striped hyena
نام علمی: Hyaena hyaena
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای زیرشمالگانی، جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، سبزهزارهای زیرشمالگانی، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای بلندیهای نیمهگرمسیری یا گرمسیری و دریاچههای آب شیرین موسمی و دورهای کشورهای الجزایر، بورکینافاسو، کامرون، چاد، جیبوتی، مصر، اتیوپی، کنیا، لیبی، مالی، موریتانی، مراکش، نیجر، نیجریه، سنگال، تانزانیا، تونس، اوگاندا و صحرای غربی در شمال و شرق قارهی آفریقا، کشورهای ترکیه، آذربایجان، ارمنستان و گرجستان در جنوب شرقی قارهی اروپا و کشورهای عربستان، یمن، عمان، سوریه، اردن، لبنان، اسرائیل، عراق، ایران، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، افغانستان، پاکستان، هند و نپال در غرب، مرکز و جنوب قارهی آسیا
اندازه: وزن ۲۲ تا ۵۵ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۸۵ تا ۱۳۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۲۵ تا ۴۰ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۶۰ تا ۸۰ سانتیمتر
نگاره: Jono Dashper
(آشنایی بیشتر با کفتار راهراه)
سردهی کفتارهای بیابانی Parahyaena
نام: کفتار قهوهای (گرگ کرانهای) Brown hyena
نام علمی: Parahyaena brunnea
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای بلندیهای نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، دلتاهای درونبومی همیشگی، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، بیابانهای سرد، کرانههای صخرهای و شنی، شورمردابها (با سبزههای نمایان)، تلماسههای شنی کرانهای و منطقههای شهری کشورهای بوتسوانا، نامیبیا، آفریقای جنوبی، جنوب زیمبابوه و جنوب غربی آنگولا در جنوب قارهی آفریقا
اندازه: وزن ۴۰ تا ۴۳ کیلوگرم برای نرها و ۳۷ تا ۴۰ کیلوگرم برای مادهها، سر و بدن به درازای ۱۰۵ تا ۱۲۵ سانتیمتر، دُم به درازای ۲۵ تا ۳۵ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۷۰ تا ۸۰ سانتیمتر
نگاره: Gerda van Schalkwyk
(آشنایی بیشتر با کفتار قهوهای)
سردهی جلوکاملها Proteles
نام: گرگ خاکی Aardwolf
نام علمی: Proteles cristata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای خشک و نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، سبزهزارهای معتدل و سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری جنوب شرقی کشور مصر، کرانههای شرقی سودان، اریتره، جیبوتی، سومالی، اتیوپی، کنیا و بخشهایی از تانزانیا در شرق قارهی آفریقا و جنوب کشور آنگولا، جنوب زامبیا، زیمبابوه، بوتسوانا، نامیبیا، اسواتینی، لسوتو و آفریقای جنوبی در جنوب قارهی آفریقا
اندازه: وزن ۷ تا ۱۰ (گاه ۱۵) کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۵۵ تا ۸۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر
نگاره: Mel.Rick
(آشنایی بیشتر با گرگ خاکی)
بنمایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین