خانواده‌ی جراح‌ماهیان Acanthuridae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی جراح‌ماهی‌سانیان، از راسته‌ی جراح‌ماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. در این نوشته که به بخش دوم خانواده‌ی جراح‌ماهیان می‌پردازد با ۳۰ گونه (از ۶۰ گونه) آشنا می‌شویم.

دنباله‌ی سرده‌ی جراح‌ماهی‌های دندان‌مویی Ctenochaetus

نام: دندان‌مویی دم‌سفید White tail bristletooth
نام علمی: Ctenochaetus flavicauda
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۳۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس آرام (غرب مرکز اقیانوس آرام: در کرانه‌های جزیره‌های بیکر، هاولند، جارویس، ناواسا، پالمیرا و ویک و همچنین آب‌سنگ‌های جانستون، کینگمن و میدوی (از سرزمین‌های فرادریایی آمریکا) در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شرق مرکز اقیانوس آرام: در کرانه‌های جزیره‌های لاین و گروه‌جزیره‌ی انجمن، جزیره‌ی راپا و جزیره‌های آسترل وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۶ سانتی‌متر
نگاره: KaiTheFishGuy

نام: جراح‌ماهی شورون Chevron tang
نام علمی: Ctenochaetus hawaiiensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۶۱ (بیشتر ۵ تا ۴۰) متری آب‌های گرمسیری اقیانوس آرام، میان مدارهای ۲۸ درجه‌ی شمالی تا ۲۶ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی (سراسر قاره‌ی اقیانوسیه از جزیره‌های میکرونزی، جزیره‌ی ویک (از سرزمین‌های فرادریایی آمریکا) و جزیره‌ی مارکوس وابسته به کشور ژاپن تا گروه‌جزیره‌ی هاوایی و جزیره‌های پیت‌کرن (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا))
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتی‌متر
نگاره: Jack Connick

نام: جراح‌ماهی خط‌خطی Striated surgeonfish
نام علمی: Ctenochaetus striatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۶۰ (بیشتر ۶ تا ۳۰) متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام، میان مدارهای ۳۵ درجه‌ی شمالی تا ۳۴ درجه‌ی جنوبی و ۹۹ درجه‌ی شرقی تا ۷۷ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (سراسر منطقه به‌جز گروه‌جزیره‌ی هاوایی، جزیره‌های مارکیز وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) و جزیره‌ی ایستر وابسته به کشور شیلی)
اندازه: وزن ۴۳۷ گرم، بدن به درازای ۲۶ سانتی‌متر
نگاره: Nikolai Vladimirov

نام: جراح‌ماهی چشم‌زرد Yellow-eyed tang
نام علمی: Ctenochaetus strigosus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۱۱۳ متری آب‌های گرمسیری شرق مرکز اقیانوس آرام، میان مدارهای ۲۳ درجه‌ی شمالی تا ۱۶ درجه‌ی شمالی و ۱۷۰ درجه‌ی غربی تا ۱۵۴ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (در کرانه‌های گروه‌جزیره‌ی هاوایی و آب‌سنگ جانستون (از سرزمین‌های فرادریایی آمریکا) در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتی‌متر
نگاره: Divindk

نام: جراح‌ماهی تومینی Tomini surgeonfish
نام علمی: Ctenochaetus tominiensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۴۵ (بیشتر ۳ تا ۲۵) متری آب‌های گرمسیری غرب مرکز اقیانوس آرام، میان مدارهای ۱۵ درجه‌ی شمالی تا ۱۹ درجه‌ی جنوبی و ۱۱۱ درجه‌ی شرقی تا ۱۶۷ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (در کرانه‌های کشورهای اندونزی و فیلیپین در شرق قاره‌ی آسیا، دیواره‌ی بزرگ مرجانی در کرانه‌های شمال شرقی کشور استرالیا و کشورهای جزیره‌ای جزایر سلیمان، پالائو، وانواتو، فیجی و تونگا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۶ سانتی‌متر
نگاره: Digital-Reefs

نام: دندان‌مویی حلقه‌طلایی هندی Indian gold-ring bristletooth
نام علمی: Ctenochaetus truncatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۲۱ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس هند (از شرق قاره‌ی آفریقا تا جزیره‌ی کریسمس و گروه‌جزیره‌ی کوکوس (از سرزمین‌های فرادریایی استرالیا) در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۱۶ سانتی‌متر
نگاره: Jo Kuyken

سرده‌ی تک‌شاخ‌ماهی‌ها Naso

نام: تک‌شاخ‌ماهی سفید Whitemargin unicornfish
نام علمی: Naso annulatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۶۰ (بیشتر ۲۵ تا ۶۰) متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام، میان مدارهای ۳۵ درجه‌ی شمالی تا ۳۱ درجه‌ی جنوبی و ۳۰ درجه‌ی شرقی تا ۱۲۸ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (شرق قاره‌ی آفریقا، دربرگیرنده‌ی گروه‌جزیره‌ی ماسکارین وابسته به کشور موریس تا گروه‌جزیره‌ی هاوایی و جزیره‌های مارکیز و گروه‌جزیره‌ی توآموتو وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شمال تا جنوب کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا و جنوب تا جزیره‌ی لرد هاوو وابسته به کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Klaus Rudloff

نام: تک‌شاخ‌ماهی گوژپشت Humpback unicornfish
نام علمی: Naso brachycentron
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۸ تا ۳۰ (بیشتر ۱۵ تا ۲۰) متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام، میان مدارهای ۳۳ درجه‌ی شمالی تا ۲۵ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی (از شرق قاره‌ی آفریقا تا جزیره‌های مارکیز و گروه‌جزیره‌ی انجمن وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شمال تا جزیره‌های ریوکیوی کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا و جنوب تا کشور جزیره‌ای وانواتو در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۹۰ سانتی‌متر
نگاره: Peter Pal

نام: تک‌شاخ‌ماهی پوزه‌کوتاه Short-nosed unicornfish
نام علمی: Naso brevirostris
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۲۲ (بیشتر ۴ تا ۴۶) متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام، میان مدارهای ۲۹ درجه‌ی شمالی تا ۳۶ درجه‌ی جنوبی و ۲۶ درجه‌ی شرقی تا ۱۳۷ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از دریای سرخ و شرق قاره‌ی آفریقا تا گروه‌جزیره‌ی هاوایی، جزیره‌های مارکیز وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) و جزیره‌های پیت‌کرن (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا) در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شمال تا جنوب کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا و جنوب تا جزیره‌ی لرد هاوو وابسته به کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه؛ (به‌جز شاخاب عمان و شاخاب فارس)؛ شرق مرکز اقیانوس آرام: گروه‌جزیره‌ی گالاپاگوس وابسته به کشور اکوادور)
اندازه: بدن به درازای ۶۰ سانتی‌متر
نگاره: Ricardo Betancur

نام: تک‌شاخ‌ماهی دم‌آبی Bluetail unicornfish
نام علمی: Naso caeruleacauda
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۵ تا ۴۵ متری آب‌های گرمسیری غرب اقیانوس آرام (کرانه‌های کشورهای فیلیپین و اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا)
اندازه: وزن ۱/۱ کیلوگرم، بدن به درازای ۴۰ سانتی‌متر
نگاره: Rickard Zerpe

نام: تک‌شاخ‌ماهی الگانس Elegant unicornfish
نام علمی: Naso elegans
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵ تا ۳۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس هند، میان مدارهای ۳۰ درجه‌ی شمالی تا ۳۵ درجه‌ی جنوبی و ۳۰ درجه‌ی شرقی تا ۱۱۸ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از دریای سرخ تا شهر دوربان کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا؛ شرق تا جزیره‌های غرب اقیانوس هند تا جنوب غربی کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۴۵ سانتی‌متر
نگاره: -

نام: تک‌شاخ‌ماهی براق Sleek unicornfish
نام علمی: Naso hexacanthus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۵۰ (بیشتر ۱۰ تا ۱۳۷) متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام، میان مدارهای ۳۱ درجه‌ی شمالی تا ۳۲ درجه‌ی جنوبی و ۳۰ درجه‌ی شرقی تا ۱۲۲ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از دریای سرخ و شرق قاره‌ی آفریقا، دربرگیرنده‌ی گروه‌جزیره‌ی ماسکارین وابسته به کشور موریس تا گروه‌جزیره‌ی هاوایی، جزیره‌های مارکیز وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) و جزیره‌های پیت‌کرن (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا) در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شمال تا جنوب کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا و جنوب تا جزیره‌ی لرد هاوو وابسته به کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۷۵ سانتی‌متر
نگاره: Ricardo Betancur

نام: تک‌شاخ‌ماهی سرنرم Barcheek unicornfish
نام علمی: Naso lituratus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۹۰ (بیشتر ۵ تا ۳۰) متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام، میان مدارهای ۳۵ درجه‌ی شمالی تا ۳۰ درجه‌ی جنوبی و ۱۰۵ درجه‌ی شرقی تا ۱۳۰ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (شرق اقیانوس هند: از جزیره‌ی کریسمس (از سرزمین‌های فرادریایی استرالیا) در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا و جزیره‌ی هونشو کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا تا دیواره‌ی بزرگ مرجانی در کرانه‌های شمال شرقی کشور استرالیا و گروه‌جزیره‌ی کالدونیای نو (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شرق تا گروه‌جزیره‌ی هاوایی، جزیره‌های پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) و جزیره‌های پیت‌کرن (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا) در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شرق اقیانوس آرام: جزیره‌ی کلیپرتون (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه))
اندازه: وزن ۲/۳ کیلوگرم، بدن به درازای ۴۶ سانتی‌متر
نگاره: -

نام: تک‌شاخ‌ماهی کشیده Elongated unicornfish
نام علمی: Naso lopezi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۰ تا ۵۰ متری آب‌های گرمسیری غرب اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۰ درجه‌ی شمالی تا ۱۲ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی (از جنوب جزیره‌ی هونشو کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا تا دیواره‌ی بزرگ مرجانی در کرانه‌های شمال شرقی کشور استرالیا و گروه‌جزیره‌ی کالدونیای نو (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه؛ گزارش شده از دریای آندامان و کرانه‌های جزیره‌ی گوآم (از سرزمین‌های فرادریایی آمریکا) و کشور جزیره‌ای تونگا)
اندازه: بدن به درازای ۶۰ سانتی‌متر
نگاره: Rickard Zerpe

نام: تک‌شاخ‌ماهی بینی‌حبابی Bulbnose unicornfish
نام علمی: Naso tonganus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲ تا ۴۰ متری آب‌های گرمسیری غرب اقیانوس هند (کرانه‌های کشور موزامبیک و کشورهای جزیره‌ای موریس و سیشل در شرق قاره‌ی آفریقا)
اندازه: بدن به درازای ۶۰ سانتی‌متر
نگاره: Mark Rosenstein

نام: تک‌شاخ‌ماهی پشت‌آبی Bluespine unicornfish
نام علمی: Naso unicornis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۸۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام، میان مدارهای ۳۵ درجه‌ی شمالی تا ۳۳ درجه‌ی جنوبی و ۳۰ درجه‌ی شرقی تا ۱۲۸ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از دریای سرخ و شرق قاره‌ی آفریقا تا گروه‌جزیره‌ی هاوایی، جزیره‌های مارکیز و گروه‌جزیره‌ی توآموتو وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شمال تا جنوب کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا و جنوب تا جزیره‌ی لرد هاوو وابسته به کشور استرالیا و جزیره‌ی راپا وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۷۰ سانتی‌متر
نگاره: Brian Gratwicke

نام: تک‌شاخ‌ماهی ولامینگی Vlaming's unicornfish
نام علمی: Naso vlamingii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۵۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام، میان مدارهای ۳۰ درجه‌ی شمالی تا ۳۰ درجه‌ی جنوبی و ۳۰ درجه‌ی شرقی تا ۸۹ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از شرق قاره‌ی آفریقا تا گروه‌جزیره‌ی گالاپاگوس وابسته به کشور اکوادور در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شمال تا جنوب کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا و جنوب تا دیواره‌ی بزرگ مرجانی در کرانه‌های شمال شرقی کشور استرالیا، گروه‌جزیره‌ی کالدونیای نو (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه)، گروه‌جزیره‌ی توآموتو وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) و سراسر جزیره‌های میکرونزی در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۶۰ سانتی‌متر
نگاره: Holger Krisp

سرده‌ی Paracanthurus

نام: جراح‌ماهی آبی Blue tang
نام علمی: Paracanthurus hepatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲ تا ۴۰ (بیشتر ۱۰ تا ۴۰) متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام، میان مدارهای ۳۰ درجه‌ی شمالی تا ۳۰ درجه‌ی جنوبی و ۳۲ درجه‌ی شرقی تا ۱۷۰ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (شرق قاره‌ی آفریقا، دربرگیرنده‌ی گروه‌جزیره‌ی ماسکارین وابسته به کشور موریس تا کشور جزیره‌ای کیریباتی در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شمال تا جنوب کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا و جنوب تا جنوب دیواره‌ی بزرگ مرجانی در کرانه‌های شمال شرقی کشور استرالیا، گروه‌جزیره‌ی کالدونیای نو (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) و کشور جزیره‌ای ساموآ در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۳۱ سانتی‌متر
نگاره: Gordon Zammit

سرده‌ی دُم‌اره‌ای‌ها Prionurus

نام: جراح‌ماهی تیغی Razor surgeonfish
نام علمی: Prionurus laticlavius
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳ تا ۳۰ (بیشتر ۳ تا ۲۵) متری آب‌های گرمسیری شرق مرکز اقیانوس آرام، میان مدارهای ۱۹ درجه‌ی شمالی تا ۱ درجه‌ی جنوبی و ۱۲۰ درجه‌ی غربی تا ۷۰ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از کشور کاستاریکا در غرب آمریکای مرکزی تا کشور کلمبیا در شمال غربی آمریکای جنوبی؛ دربرگیرنده‌ی کرانه‌های گروه‌جزیره‌ی رویلیاخیخدو وابسته به کشور مکزیک، گروه‌جزیره‌ی کوکوس (از سرزمین‌های فرادریایی استرالیا) و گروه‌جزیره‌ی گالاپاگوس وابسته به کشور اکوادور)
اندازه: بدن به درازای ۶۰ سانتی‌متر
نگاره: Bill Bumgarner

نام: دم‌اره‌ای خال‌زرد Yellowspotted sawtail
نام علمی: Prionurus maculatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۲۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری جنوب غربی اقیانوس آرام (از ایالت نیو ساوت ولز و جزیره‌ی لرد هاوو تا ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه؛ همچنین گزارش شده از کرانه‌های جزیره‌ی نورفک (از سرزمین‌های فرادریایی استرالیا)، جزیره‌های کرمادک وابسته به کشور نیوزیلند و کشور نیوزیلند در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۴۵ سانتی‌متر
نگاره: John Turnbull

نام: دم‌اره‌ای شش‌صفحه‌ای Sixplate sawtail
نام علمی: Prionurus microlepidotus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب اقیانوس آرام (شرق کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه؛ دربرگیرنده‌ی جزیره‌ی لرد هاوو وابسته به کشور استرالیا و کشور ژاپن)
اندازه: بدن به درازای ۷۰ سانتی‌متر
نگاره: Michal

نام: جراح‌ماهی دم‌زرد Yellowtail surgeonfish
نام علمی: Prionurus punctatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵ تا ۳۵ (بیشتر ۶ تا ۱۲) متری آب‌های گرمسیری شرق مرکز اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۰ درجه‌ی شمالی تا ۱۴ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی (از شاخاب کالیفرنیا در جنوب غربی آمریکای شمالی تا کشور السالوادور در غرب آمریکای مرکزی؛ دربرگیرنده‌ی گروه‌جزیره‌ی رویلیاخیخدو وابسته به کشور مکزیک)
اندازه: بدن به درازای ۶۰ سانتی‌متر
نگاره: Florent Charpin

نام: دم‌اره‌ای تیغه‌کوچک Scalpel sawtail
نام علمی: Prionurus scalprum
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲ تا ۲۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری شمال غربی اقیانوس آرام (از شاخاب ماتسوشیما در کشور ژاپن تا جزیره‌ی تایوان در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۵۰ سانتی‌متر
نگاره: -

سرده‌ی جراح‌ماهی‌های بادبانی Zebrasoma

نام: جراح‌ماهی باله‌بادبانی دریای سرخ Red Sea sailfin tang
نام علمی: Zebrasoma desjardinii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳ تا ۳۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس هند، میان مدارهای ۳۰ درجه‌ی شمالی تا ۳۱ درجه‌ی جنوبی و ۳۰ درجه‌ی شرقی تا ۱۱۲ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از شرق قاره‌ی آفریقا و دریای سرخ تا دریای آندامان (جزیره‌های آندامان و نیکوبار هند و کشورهای میانمار و تایلند)، غرب جزیره‌ی سوماترای اندونزی و کمیاب در جزیره‌ی کریسمس (از سرزمین‌های فرادریایی استرالیا) در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۴۰ سانتی‌متر
نگاره: H. Zell

نام: جراح‌ماهی زرد Yellow tang
نام علمی: Zebrasoma flavescens
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲ تا ۴۶ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۰ درجه‌ی شمالی تا ۲۵ درجه‌ی جنوبی و ۱۰۵ درجه‌ی شرقی تا ۱۳۷ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (کرانه‌های جزیره‌های ریوکیوی کشور ژاپن، گروه‌جزیره‌ی ماریانا (از سرزمین‌های فرادریایی آمریکا)، کشور جزیره‌ای جزایر مارشال، جزیره‌ی مارکوس وابسته به کشور ژاپن، جزیره‌ی ویک (از سرزمین‌های فرادریایی آمریکا) و گروه‌جزیره‌ی هاوایی در قاره‌ی اقیانوسیه؛ گزارش شده از کرانه‌های ایالت فلوریدای کشور آمریکا در غرب مرکز اقیانوس اطلس)
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتی‌متر
نگاره: -

نام: جراح‌ماهی خال‌دار Spotted tang
نام علمی: Zebrasoma gemmatum
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۶۱ (بیشتر ۲۵ تا ؟) متری آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب اقیانوس هند (کرانه‌های کشورهای موزامبیک و آفریقای جنوبی؛ همچنین کشورهای جزیره‌ای ماداگاسکار و موریس و جزیره‌ی رئونیون (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در شرق قاره‌ی آفریقا)
اندازه: بدن به درازای ۲۲ سانتی‌متر
نگاره: KaiTheFishGuy

نام: جراح‌ماهی بینی‌دراز Longnose surgeonfish
نام علمی: Zebrasoma rostratum
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۸ تا ۳۵ متری آب‌های گرمسیری شرق مرکز اقیانوس آرام (از جزیره‌های لاین، جزیره‌های مارکیز، گروه‌جزیره‌ی انجمن و گروه‌جزیره‌ی توآموتو وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) تا جزیره‌های پیت‌کرن (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا) در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۲۱ سانتی‌متر
نگاره: DavidR.808

نام: جراح‌ماهی اسکوپاس Scopas tang
نام علمی: Zebrasoma scopas
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۶۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام، میان مدارهای ۳۱ درجه‌ی شمالی تا ۳۴ درجه‌ی جنوبی و ۳۲ درجه‌ی شرقی تا ۱۲۴ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (شرق قاره‌ی آفریقا، دربرگیرنده‌ی گروه‌جزیره‌ی ماسکارین وابسته به کشور موریس تا گروه‌جزیره‌ی توآموتو وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شمال تا جنوب کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا و جنوب تا جزیره‌ی لرد هاوو وابسته به کشور استرالیا و جزیره‌ی راپا وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۴۰ سانتی‌متر
نگاره: Tim Wong

نام: جراح‌ماهی باله‌بادبانی Sailfin tang
نام علمی: Zebrasoma velifer
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۴۵ (بیشتر ۲ تا ۳۰) متری آب‌های گرمسیری شرق اقیانوس هند و اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۶ درجه‌ی شمالی تا ۲۵ درجه‌ی جنوبی و ۳۳ درجه‌ی شرقی تا ۱۳۴ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از جزیره‌ی کریسمس (از سرزمین‌های فرادریایی استرالیا) در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا و بیشتر منطقه‌های شرق اقیانوس هند تا دریای چین جنوبی، گروه‌جزیره‌ی هاوایی و جزیره‌های پیت‌کرن (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا) در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شمال تا کشور ژاپن و گروه‌جزیره‌ی بونین وابسته به کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا و جنوب تا غرب و شرق کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۴۰ سانتی‌متر
نگاره: Florent Charpi

نام: جراح‌ماهی دم‌زرد Yellowtail tang
نام علمی: Zebrasoma xanthurum
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۲۰ (بیشتر ۲ تا ۲۰) متری آب‌های گرمسیری غرب اقیانوس هند، میان مدارهای ۳۱ درجه‌ی شمالی تا ۱۴ درجه‌ی جنوبی و ۳۴ درجه‌ی شرقی تا ۸۱ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از دریای سرخ تا شاخاب فارس؛ شناخته شده از کرانه‌های کشور مالدیو در جنوب قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۳۶/۷ سانتی‌متر
نگاره: Uatari

گونه‌های خانواده‌ی جراح‌ماهیان (بخش نخست) - (بخش دوم)

بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity - fishbase
گردآوری: فرتورچین