نام: گاو Cattle
نام علمی: Bos taurus
فرمان‌رو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
راسته: جفت‌سم‌سانان
زیرراسته: نشخوارکننده‌سانیان
خانواده: گاوان
زیرخانواده: گاویان
سرده: گاوها
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زمان زیست: دوره‌ی پلیوسن (۵/۳۳۲ تا ۲/۵۸۸ میلیون سال پیش) تا دوره‌ی هولوسن (۱۱۷۰۰ سال پیش تاکنون)
زیستگاه: زیستگاه‌های گوناگون در سراسر جهان
زندگانی: ۲۰ سال (بیشینه ۲۵ تا ۳۰ سال) (دربند: گاو نر ۱۸ ماه و گاو ماده ۵ سال)
سن بلوغ: ۱ تا ۲ سالگی
زادآوری: زنده‌زا، ۱ تا ۲ نوزاد، با ۹ ماه زمان بارداری
خوراک: گیاهان به‌ویژه شبدرها (۷۰ درصد) و سبزه‌ها (۳۰ درصد)
شکارگران: آدم (گاهی شیر و گرگ)
رنگ: در رنگ‌های گوناگون، ولی بیشتر سیاه، سفید، قهوه‌ای گراینده به سرخ و قهوه‌ای، همچنین برخی خال‌دار یا دارای رنگ‌های درهم آمیخته
اندازه: وزن ۱۴۷ تا ۱۳۶۳ کیلوگرم، بلندای بدن تا شانه‌ها ۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر (بزرگ‌ترین نژاد گاو چیانیا یا کیانیا Chianina نام دارد و وزن آن میان ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ (گاه ۱۶۰۰) کیلوگرم و بلندای بدن تا شانه‌ها ۱۶۰ تا ۱۷۰ (گاه ۲۰۰) سانتی‌متر است.)
درباره‌ی جانور: گاو یا گاو رام شده Domestic cattle، جانوری روزگرد و گروه‌زیست است. گاوهای رمیده در گله‌هایی با ۲۴ تا ۵۲ گاو زندگی می‌کنند؛ ولی گاوهای دربند در دو گروه زندگی می‌کنند: گروه گاوهای نر و گروه گاوهای ماده و بچه‌های‌شان. این جانوران بدنی تنومند، پاهایی بلند، دُمی بلند و موهایی انبوه و کوتاه دارند. همچنین آنان گردنی کوتاه و کلفت، سری کشیده، گوش‌هایی بیضی‌مانند، چشمانی درشت و ۲ شاخ دارند. شاخ‌ها برجستگی‌های نوک‌تیزی هستند که بر روی سر گاوها جای گرفته‌اند. این اندام‌ها از بخش درونی استخوانی با پوششی از کراتین و دیگر پروتئین‌ها ساخته شده‌اند و گاوها آن‌ها را برای دفاع و در زمان جفت‌یابی، آن‌ها را برای پیکار با دیگر هم‌گونه‌ها به‌کارگیری می‌کنند. این جانوران سُم‌رو هستند و بر روی نوک انگشتان پا راه می‌روند. گاوها ۲ انگشت بزرگ در هر یک از پاهای خود دارند که با سُم بزرگی پایان می‌یابند. سُم، پوششی سخت در نوک انگشتان پای پستانداران سُم‌دار است که از جنس کراتین ساخته شده و از بخش نرم ته پاهای آنان در برابر آسیب‌ها جلوگیری می‌کند. گاوها جانورانی نشخوارکننده هستند. هرگاه جانور گیاه‌خواری، گیاه خورده شده‌ی خود را از معده به دهان برگردانده، بِجَود و دوباره فرو برد، نشخوار کرده است. جانوران نشخوارکننده به سرعت چرا می‌کنند و سپس در زمان استراحت، خوراک خورده شده را برگردانده و به‌خوبی می‌جوند.
گاوها نزدیک به ۱۰۵۰۰ سال پیش در آناتولی مرکزی، شام، غرب ایران و پاکستان امروزی رام شدند. در این چند هزار سال با دست‌درازی آدمی در روند جفت‌گیری و پرورش گاوها، آنان به بیش از ۱۰۰۰ نژاد دگرگون شده‌اند. همچنین گاو رمیده Feral cattle، گاوی رام شده است که به طبیعت بازگشته است. به زبانی دیگر گاوهای رمیده در طبیعت و آزاد زندگی می‌کنند، ولی از تبار نمونه‌های رام شده هستند. امروزه گله‌های گاوهای رمیده در بخش‌هایی از جهان همچون جزیره‌ی آمستردام (وابسته به کشور فرانسه)، قلعه‌ی چیلینگهام در شهرستان نورث‌آمبرلند (وابسته به کشور بریتانیا) و جزیره‌های آلیوتی در ایالت آلاسکا (وابسته به کشور آمریکا) یافت می‌شوند. گاو دارای ۳ زیرگونه است که بر این پایه‌اند: گاو تارین Taurine cattle با نام علمی Bos taurus taurus، گاو سانگا Sanga cattle با نام علمی Bos taurus africanus و گاو زبو یا گاو کوهان‌دار Zebu با نام علمی Bos taurus indicus است. گاو تارین با آب و هوای سرد سازگار است و خواستگاه آن قاره‌ی اروپا و شمال آسیاست. گاو سانگا با آب و هوای گرم سازگار است و خواستگاه آن زیر صحرای بزرگ آفریقاست. گاو زبو یا گاو کوهان‌دار نیز با آب و هوای گرم سازگار است و خواستگاه آن منطقه‌های گرمسیری جهان همچون هند، چین، جنوب شرقی قاره‌ی آسیا و زیر صحرای بزرگ آفریقاست.
بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
نگاره: Pat - Colin MacDonald
گردآوری: فرتورچین
