خانوادهی گوزنان Cervidae، خانوادهای از زیرراستهی نشخوارکنندهسانیان، از راستهی جفتسمسانان و از ردهی پستانداران هستند. به جانورانی همچون اسبها، کرگدنها و تاپیرها که دارای یک سُم هستند، تکسمسانان و به جانورانی همانند گاوها، گوزنها و بزها که دارای یک جفت سُم هستند، جفتسمسانان گفته میشود. از برجستهترین گونههای این خانواده میتوان موس، الک، مرال، چیتال، گوزن آبی، گوزن شمالی، گوزن دمسفید، شوکاها، گوزنچهها، گوزنهای فریادکش و گوزنهای زرد را نام برد. گونههای خانوادهی گوزنان در سرتاسر جهان بهجز کشور استرالیا و قارهی جنوبگان یافت میشوند. این جانوران بدنی باریک، پاهایی بلند، دستهایی کوتاهتر از پاها، دُمی کوتاه و موهایی انبوه و کوتاه دارند. همچنین آنان گردنی بلند، سری کشیده، گوشهایی بیضیمانند و چشمانی درشت دارند.
شاخهای گونههای خانوادهی گوزنان، یک جفت استخوان بلند و شاخکدار هستند. این شاخها بهوارون شاخهای گونههای خانوادهی گاوان و کرگدنان همیشگی نیستند و هر ساله میافتند و به جایشان شاخهای تازه و بزرگتری میرویند. در روزهای پایانی زمستان شاخها میافتند و شاخهای تازه، بسیار زود رشد خود را آغاز کرده و در تابستان کامل میشوند. شاخها در زمان رشد با پوستی مخملی که سرشار از رگهای خونیست، پوشیده میشوند. هنگامی که شاخها کامل و استخوانی شدند، رگهای خونی از میان میروند. سپس پوست مخملی، خشک شده و زمانی که گوزنها شاخهایش را به تنهی درختان و بوتهها میسایند، این لایهی پوستی به آسانی جدا میشود. رشد این شاخها از یک سالگی آغاز میشود، ولی شاخکها از دو سالگی نمایان میشوند. درازا و ریخت شاخهای گوزنها افزون بر سن جانور به وراثت، خوراک و تراوش هورمون، بهویژه هورمون تستوسترون بستگی دارد. از همین روی با پیر شدن گوزنها، از رشد شاخها نیز کاسته میشود، بهگونهای که در گوزنهای بسیار پیر، شاخها بسیار کوتاه و گاهی بدون شاخک هستند. همهی نرهای خانوادهی گوزنان بهجز گوزن آبی دارای شاخ و همهی مادههای این خانواده بهجز گوزن شمالی بدون شاخ هستند. گونههای این خانواده، شاخها را برای دفاع و در زمان جفتیابی، آنها را برای پیکار با دیگر همگونهها بهکارگیری میکنند. گوزنهای آبی نیز بهجای شاخ، دندانهای نیش عاجمانندی دارند که برای کشش مادهها در زمان جفتیابی کاربرد دارند.
گونههای خانوادهی گوزنان همگی سُمرو هستند و بر روی نوک انگشتان پا راه میروند. این جانوران ۲ انگشت بزرگ در هر یک از پاهای خود دارند که با سُم بزرگی پایان مییابند. همچنین برخی از آنان دارای ۲ انگشت یا سُم کوچک و کاهش یافته هستند که بالاتر از ۲ سُم بزرگ و اصلی جای گرفتهاند و در هنگام راه رفتن جانور، هیچ برخوردی با زمین پیدا نمیکنند. سُم، پوششی سخت در نوک انگشتان پای پستانداران سُمدار است که از جنس کراتین ساخته شده و از بخش نرم ته پاهای آنان در برابر آسیبها جلوگیری میکند. بیشتر گونههای خانوادهی گوزنان، گروهزیست، روزگرد و گیاهخوار هستند. همچنین آنان بدون کیسهی صفرا هستند. گوزنها حس بویایی و شنوایی نیرومندی دارند، بهگونهای از بازهی چند صد متری به بودن دشمن پی میبرند. همچنین آنان شناگرانی توانا و دوندگانی سریع هستند. آنان در هنگام خطر جهشهایی به درازای ۶ تا ۷ و بلندای ۲ تا ۳ متر انجام داده و از چنگ شکارگران میگریزند.
بیشتر گونههای خانوادهی گوزنان ۳۲ و برخی ۳۴ دندان دارند. دندانهای آسیا و پیشآسیای این جانوران برای جویدن و نرم کردن گیاهان کاربرد دارند. در آروارهی بالایی بیشتر گونههای این خانواده، دندان پیشین و نیش دیده نمیشوند و بهجای آنها پد دندانی یا بالشتک دندانی غضروفی مانندی جای گرفته که برای گرفتن و کندن گیاهان بهکار میرود. همهی گونههای خانوادهی گوزنان، نشخوارکننده هستند. هرگاه جانور گیاهخواری، گیاه خورده شدهی خود را از معده به دهان برگردانده، بِجَود و دوباره فرو برد، نشخوار کرده است. همچنین فرایند جویدن دوبارهی نشخوار که برای جداسازی بیشتر مواد گیاهی و برانگیختن گوارش انجام میشود، نشخوار کردن نامیده میشود. جانوران نشخوارکننده به سرعت چرا میکنند و سپس در زمان استراحت، خوراک خورده شده را برگردانده و بهخوبی میجوند. گوزن ریز شمالی با وزن ۳ تا ۶ کیلوگرم و درازای ۶۰ تا ۷۴ سانتیمتر و موس با وزن ۳۸۰ تا ۷۰۰ کیلوگرم و درازای ۲۴۰ تا ۳۱۰ سانتیمتر، کوچکترین و بزرگترین گونهی خانوادهی گوزنان بهشمار میروند. در این نوشته که به بخش نخست خانوادهی گوزنان میپردازد با ۲۵ گونه (از ۴۸ گونه) آشنا میشویم.
زیرخانوادهی گوزنیان جهان نو یا شوکاییان Capreolinae
یا زیرخانوادهی دندانتهیان Odocoileinae
سردهی شوکاها Capreolus
نام: شوکا (شوکای غربی) Roe deer
نام علمی: Capreolus capreolus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای انبوه و زمینهای کشاورزی باز قارهی اروپا (بهجز شمالیترین بخشهای منطقهی اسکاندیناوی، ایسلند، ایرلند، جزیرههای دریای مدیترانه و لبهی شرقی اروپای شرقی)، منطقهی قفقاز و شمال کشور ایران
اندازه: وزن ۲۲/۶ تا ۳۰ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۱۰۷ تا ۱۲۵/۷ سانتیمتر، دُم به درازای ۲ تا ۳ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۶۶ تا ۸۳/۳ سانتیمتر
نگاره: Steve Balcombe
(آشنایی بیشتر با شوکا یا شوکای غربی)
نام: شوکای سیبری Siberian roe deer
نام علمی: Capreolus pygargus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، سبزهزارها، چمنزارهای بلند و دشتهای تندابی منطقهی سیبری در کشور روسیه، مغولستان، قزاقستان، قرقیزستان، شمال چین، شرق منطقهی تبت در چین و کشورهای کرهی شمالی و کرهی جنوبی در شمال و شرق قارهی آسیا
اندازه: وزن ۳۲ تا ۴۹ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۱۲۶ تا ۱۴۴ سانتیمتر، دُم به درازای ۲ تا ۴ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۸۲ تا ۹۴ سانتیمتر
نگاره: Алина Урусова
(آشنایی بیشتر با شوکای سیبری یا شوکای شرقی)
سردهی گوزنهای آبی Hydropotes
نام: گوزن آبی Water deer
نام علمی: Hydropotes inermis
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: نیزارهای کنار رودها، سبزهزارهای بلند کوها و زمینهای کشت شدهی مرکز شرق کشور چین، غرب کشورهای کرهی شمالی و کرهی جنوبی و شهرستان خاسانسکی در سرزمین پریمورسکی در جنوبیترین بخش خاور دور کشور روسیه در شرق قارهی آسیا (گوزن آبی به کشورهای بریتانیا و فرانسه نیز برده شده و جانور بومی این سرزمینها بهشمار نمیرود.)
اندازه: وزن ۹ تا ۱۴ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۷۷/۵ تا ۱۰۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۶ تا ۷/۵ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۴۲ تا ۶۵ سانتیمتر
نگاره: Full Moon Images
(آشنایی بیشتر با گوزن آبی)
سردهی موسها Alces
نام: موس Moose
نام علمی: Alces alces
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای شمالی یا تایگا و جنگلهای معتدل پهنبرگ و مخلوط شمال نیمکرهی شمالی زمین (شمال آمریکای شمالی و شمال قارههای اروپا و آسیا) (آمریکای شمالی: ایالت آلاسکا، کشور کانادا و بخشهایی از کشور آمریکا؛ قارهی اروپا: کشورهای نروژ، سوئد، فنلاند، روسیه، لتونی، استونی، لهستان، جنوب جمهوری چک، بلاروس و شمال اوکراین؛ قارهی آسیا: کشور روسیه و بخشهایی از مغولستان و شمال شرقی چین)
اندازه: وزن ۳۸۰ تا ۷۰۰ کیلوگرم برای نرها و ۲۰۰ تا ۴۹۰ کیلوگرم برای مادهها، سر و بدن به درازای ۲۴۰ تا ۳۱۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۸ تا ۱۲ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۱۴۰ تا ۲۱۰ سانتیمتر (نرها ۴۰ درصد سنگینترند.)
نگاره: Gerry
(آشنایی بیشتر با موس)
سردهی گوزنهای شمالی Rangifer
نام: گوزن شمالی (کاریبو) Reindeer
نام علمی: Rangifer tarandus
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سرددشتها و جنگلهای شمالی یا تایگای شمال نیمکرهی شمالی زمین (شمال آمریکای شمالی و شمال قارههای اروپا و آسیا) (آمریکای شمالی: ایالت آلاسکا، کشور کانادا و بخشهایی از شمال کشور آمریکا؛ قارهی اروپا: سوئد، نروژ، فنلاند، ایسلند، گرینلند (وابسته به کشور دانمارک) و سوالبارد (وابسته به کشور نروژ)؛ قارهی آسیا: کشور روسیه، بخشهایی از مغولستان و بخشهایی از شمال چین)
اندازه: وزن ۱۵۹ تا ۱۸۲ (گاه ۳۱۸) کیلوگرم برای نرها و ۸۰ تا ۱۲۰ کیلوگرم برای مادهها، سر و بدن به درازای ۱۸۰ تا ۲۱۴ سانتیمتر برای نرها و ۱۶۲ تا ۲۰۵ سانتیمتر برای مادهها، دُم به درازای ۱۴ تا ۲۰ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۸۵ تا ۱۵۰ سانتیمتر
نگاره: Jamcgraw
(آشنایی بیشتر با گوزن شمالی یا کاریبو)
سردهی دندانتهیها Odocoileus
نام: استرآهو Mule deer
نام علمی: Odocoileus hemionus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: دشتهای بزرگ، جنگلها، درختزارها، درختچهزارها، منطقههای بیابانی و نیمهبیابانی و کوههای بخشهایی از جنوب ایالت آلاسکا، غرب کانادا، غرب کشور آمریکا و شمال و شمال غربی مکزیک در غرب آمریکای شمالی
اندازه: وزن ۵۵ تا ۱۵۰ (میانگین: ۹۲) کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۱۲۰ تا ۲۱۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۱۱/۶ تا ۲۳ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۸۰ تا ۱۰۶ سانتیمتر
نگاره: Oregon Department of Fish & Wildlife
(آشنایی بیشتر با استرآهو)
نام: گوزنچهی قهوهای یوکاتان Yucatan brown brocket
نام علمی: Odocoileus pandora
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای شبهجزیرهی یوکاتان در کشورهای مکزیک، بلیز و گواتمالا در آمریکای مرکزی
اندازه: وزن ۲۰/۵ کیلوگرم برای نرها و ۱۷/۳ کیلوگرم برای مادهها، سر و بدن به درازای ۸۵ تا ۱۰۵ سانتیمتر، دُم به درازای ۸/۳ تا ۱۹ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۶۵ سانتیمتر
نگاره: Giant Eland
نام: گوزن دمسفید White-tailed deer
نام علمی: Odocoileus virginianus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلها، سبزهزارها، چمنزارها، تالابها و زمینهای کشاورزی سراسر آمریکای شمالی (بهجز شمال کانادا و بخشهایی از غرب کشور آمریکا)، سراسر آمریکای مرکزی و شمال آمریکای جنوبی تا جنوب کشورهای پرو و بولیوی (گوزن دمسفید به کشور نیوزلند و برخی کشورهای اروپایی همچون جمهوری چک، فنلاند، فرانسه، آلمان، رومانی و صربستان و همچنین کشورهای جزیرهای کوبا و جامائیکا و جزیرههای هیسپانیولا و پورتوریکو در دریای کارائیب نیز برده شده و جانور بومی این سرزمینها بهشمار نمیرود.)
اندازه: وزن ۶۸ تا ۱۳۶ کیلوگرم برای نرها و ۴۰ تا ۹۰ کیلوگرم برای مادهها، سر و بدن به درازای ۹۵ تا ۲۲۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۱۰ تا ۳۷ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۵۳ تا ۱۲۰ سانتیمتر
نگاره: Ray F.
(آشنایی بیشتر با گوزن دمسفید)
سردهی غنچهشاخها Blastocerus
نام: گوزن مردابی Marsh deer
نام علمی: Blastocerus dichotomus
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقههای مردابی و کولابی کشورهای آرژانتین، بولیوی، پرو، برزیل، اروگوئه و پاراگوئه در آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۸۰ تا ۱۲۵ (گاه ۱۵۰) کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۱۵۳ تا ۲۰۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۱۲ تا ۱۶ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۱۰۰ تا ۱۲۷ سانتیمتر
نگاره: Claudio Dias Timm
سردهی اسبشتریها Hippocamelus
نام: گوزن آندی شمالی Taruca
نام علمی: Hippocamelus antisensis
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارها و رخنمونهای رشتهکوه آند در بخشهایی از مرکز و جنوب کشور پرو، غرب و جنوب غربی بولیوی، شمال شرقی شیلی و شمال آرژانتین در آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۴۵ تا ۶۵ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۱۵۰ تا ۱۷۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۱۱/۵ تا ۱۳ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۷۸ تا ۹۱ سانتیمتر
نگاره: Sebastian Tirado
نام: گوزن آندی جنوبی South Andean deer
نام علمی: Hippocamelus bisulcus
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل و درختچهزارهای انبوه رشتهکوه آند در جنوب کشور شیلی و جنوب غربی آرژانتین در جنوب غربی آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۷۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۱۴۰ تا ۱۷۵ سانتیمتر، دُم به درازای ۱۳ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۸۰ تا ۹۰ سانتیمتر
نگاره: Ik_kil
سردهی گوزنچهها Mazama
نام: گوزنچهی سرخ Red brocket
نام علمی: Mazama americana
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای انبوه گرمسیری نزدیک باتلاقها، مردابها و جویبارهای شمال و مرکز آمریکای جنوبی (از کلمبیا تا شمال آرژانتین)
اندازه: وزن ۲۰ تا ۵۰ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۱۰۳ تا ۱۴۶ سانتیمتر، دُم به درازای ۸ تا ۱۵ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۶۵ تا ۸۰ سانتیمتر
نگاره: Corey Hayes
نام: گوزنچهی سرخ کوچک Small red brocket
نام علمی: Mazama bororo
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای ایالتهای پارانا، سانتا کاتارینا و سائو پائولو در جنوب شرقی کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۲۵ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۸۵ سانتیمتر، دُم به درازای ۱۱ تا ۱۴ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر
نگاره: Giant Eland
نام: گوزنچهی مریدا (گوزنچهی حنایی) Mérida brocket
نام علمی: Mazama bricenii
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای رشتهکوه آند در شمال کشور کلمبیا و غرب ونزوئلا در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۸ تا ۱۳ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۸۰ تا ۹۵ سانتیمتر، دُم به درازای ۸ تا ۹ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر
نگاره: Giant Eland
نام: گوزنچهی خاکستری Gray brocket
نام علمی: Mazama gouazoubira
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: لبهی جنگلها و بوتهزارهای شمال کشور آرژانتین، بولیوی، جنوب پرو، شرق و جنوب برزیل، پاراگوئه و اروگوئه در آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۱۷ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۸۵ تا ۱۰۵ سانتیمتر، دُم به درازای ۸/۳ تا ۱۹ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۶۵ سانتیمتر
نگاره: Rodrigo Conte
نام: گوزنچهی کوتوله (گوزنچهی کوتاهقد) Pygmy brocket
نام علمی: Mazama nana
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای جنوب شرقی کشور برزیل، جنوب شرقی پاراگوئه و شمال استان میسیونس در شمال شرقی آرژانتین در شرق آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۱۴ تا ۱۶ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۷۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۹ تا ۱۲ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۴۵ تا ۵۰ سانتیمتر
نگاره: Giant Eland
نام: گوزنچهی قهوهای آمازون Amazonian brown brocket
نام علمی: Mazama nemorivaga
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای بارانی گرمسیری آمازون در کشورهای ونزوئلا، گویان، سورینام، گویان فرانسه، شرق اکوادور، شرق پرو، برزیل و شمال بولیوی در آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۱۴ تا ۱۶ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۷۵ تا ۱۰۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۶ تا ۱۱ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۵۰ سانتیمتر
نگاره: Allan Cle Porto
نام: گوزنچهی سرخ کوچک (گوزنچهی سرخ اکوادور) Little red brocket
نام علمی: Mazama rufina
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای کوهستانی بخشهایی از کشورهای کلمبیا، اکوادور و پرو در شمال غربی آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۱۰ تا ۱۵ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۸۵ تا ۹۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۸ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۴۵ سانتیمتر
نگاره: Klaus Rudloff
نام: گوزنچهی سرخ آمریکای مرکزی Central American red brocket
نام علمی: Mazama temama
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای جنوب کشور مکزیک، سراسر آمریکای مرکزی و شمال غربی کشور کلمبیا در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۱۲ تا ۳۲ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۸۰ تا ۱۱۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۱۰ تا ۱۴ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۶۰ تا ۷۰ سانتیمتر
نگاره: Marc Faucher
سردهی گوزنهای پامپا Ozotoceros
نام: گوزن پامپا Pampas deer
نام علمی: Ozotoceros bezoarticus
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارهای باز بخشهای تکه تکه و پراکندهی کشورهای برزیل، بولیوی، آرژانتین، اروگوئه و پاراگوئه در آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۲۴ تا ۳۴ (گاه ۴۰) کیلوگرم برای نرها و ۲۲ تا ۲۹ کیلوگرم برای مادهها، سر و بدن به درازای ۱۱۰ تا ۱۴۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۷۰ تا ۷۵ سانتیمتر
نگاره: Claudio Dias Timm
سردهی Pudella
نام: گوزن ریز شمالی (آهوریزهی شمالی) Northern pudu
نام علمی: Pudella mephistophiles
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای کوهستانی و سبزهزارهای نمناک بخشهایی از کشورهای ونزوئلا، کلمبیا، اکوادور و پرو در شمال غربی آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۳ تا ۶ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۶۰ تا ۷۴ سانتیمتر، دُم به درازای ۳ تا ۴ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۲۵ تا ۴۰/۵ سانتیمتر
نگاره: Wikabyel
سردهی Pudu
نام: گوزن ریز جنوبی (آهوریزهی جنوبی) Southern pudu
نام علمی: Pudu puda
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای جنوب مرکز کشور شیلی و بخش کوچکی از غرب آرژانتین در جنوب غربی آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۶/۵ تا ۱۳/۵ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۸۵ سانتیمتر، دُم به درازای ۳ تا ۴ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۳۵ تا ۴۵ سانتیمتر
نگاره: Paul Jones
زیرخانوادهی گوزنیان جهان دیرین Cervinae
سردهی گوزنهای کاکلی Elaphodus
نام: گوزن کاکلی Tufted deer
نام علمی: Elaphodus cephalophus
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای کوهستانی و نمناک شرق و مرکز کشور چین و شمال شرقی میانمار در شرق قارهی آسیا
اندازه: وزن ۱۷ تا ۵۰ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۱۱۰ تا ۱۶۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۷ تا ۱۶ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۵۰ تا ۷۰ سانتیمتر
نگاره: Heather Paul
سردهی گوزنهای فریادکش Muntiacus
نام: گوزن فریادکش زرد بورنئو Bornean yellow muntjac
نام علمی: Muntiacus atherodes
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای نمناک جزیرهی بورنئو در جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: وزن ۱۳/۵ تا ۱۷/۷ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۸۶ تا ۹۲ سانتیمتر، دُم به درازای ۱۴ تا ۲۰ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها بیشتر از ۵۰ سانتیمتر
نگاره: Klaus Rudloff
نام: گوزن فریادکش پیشانی مودار (گوزن فریادکش سیاه) Hairy-fronted muntjac
نام علمی: Muntiacus crinifrons
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای کوهستانی استانهای ژهجیانگ، آنهویی، جیانگژی و فوجیآن در شرق کشور چین در شرق قارهی آسیا
اندازه: وزن ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۹۰ تا ۱۱۰ سانتیمتر، دُم به درازای ۲۰ سانتیمتر، بلندای بدن تا شانهها ۵۵ سانتیمتر
نگاره: Giant Eland
گونههای خانوادهی گوزنان (بخش نخست) - (بخش دوم)
بنمایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین