خانواده‌ی مارمولکان اژدها Agamidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی مارمولک‌سانیان، از راسته‌ی پولک‌داران و از رده‌ی خزندگان هستند. در این نوشته که به بخش چهارم خانواده‌ی مارمولکان اژدها می‌پردازد با ۳۰ گونه (از ۲۶۰ گونه) آشنا می‌شویم.

دنباله‌ی زیرخانواده‌ی اژدهاچه‌های استرالیایی Amphibolurinae
سرده‌ی سرده‌ی اژدهاهای بالشتک‌شانه‌ای Ctenophorus

نام: اژدهای خلنگزار غربی Western heath dragon
نام علمی: Ctenophorus adelaidensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل و درختچه‌زارهای معتدل کرانه‌های جنوب غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۱۲ سانتی‌متر
نگاره: Jordan Vos

نام: اژدهای دم‌حلقه‌ای Ring-tailed dragon
نام علمی: Ctenophorus caudicinctus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در شرق مرکز ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۲۵ تا ۳۵ سانتی‌متر
نگاره: Ryan Francis

نام: اژدهای خلنگزار جنوبی Southern heath dragon
نام علمی: Ctenophorus chapmani
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای شمالی و درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری کرانه‌های جنوب ایالت‌های استرالیای غربی و استرالیای جنوبی در جنوب کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Stephen Mahony

نام: اژدهای طوق‌سیاه Black-collared dragon
نام علمی: Ctenophorus clayi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های داغ ایالت استرالیای غربی، جنوب سرزمین شمالی، شمال غربی استرالیای جنوبی و جنوب غربی ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Brad Maryan

نام: اژدهای تاج‌دار Crested dragon
نام علمی: Ctenophorus cristatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل و درختچه‌زارهای معتدل جنوب ایالت‌های استرالیای غربی و استرالیای جنوبی در جنوب کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۸/۷ سانتی‌متر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Jules Farquhar

نام: اژدهای گندم‌گون Tawny dragon
نام علمی: Ctenophorus decresii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در جنوب شرقی ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۸/۷ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Matt

نام: اژدهای شنی دم‌دراز Long-tailed sand dragon
نام علمی: Ctenophorus femoralis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کرانه‌های صخره‌ای و شنی، صخره‌های دریایی و جزیره‌های فراکرانه‌ای صخره‌ای، و تلماسه‌های شنی کرانه‌ای غرب مرکز ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۵ سانتی‌متر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Stephen Zozaya

نام: اژدهای شبه‌جزیره Peninsula dragon
نام علمی: Ctenophorus fionni
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در شبه‌جزیره‌ی ایر و جزیره‌های فراکرانه‌ای جنوب ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۱۰ تا ۱۲ سانتی‌متر
نگاره: Nick Volpe

نام: اژدهای ارتشی مالی Mallee military dragon
نام علمی: Ctenophorus fordi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای معتدل جنوب ایالت‌های استرالیای غربی و استرالیای جنوبی، غرب ایالت نیو ساوت ولز و جنوب غربی ایالت کوئینزلند در جنوب کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵ سانتی‌متر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Jules Farquhar

نام: اژدهای زمینی بول‌داست Bulldust ground-dragon
نام علمی: Ctenophorus gibba
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های معتدل شمال مرکز ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۱۰/۵ تا ۱۱/۵ سانتی‌متر
نگاره: Stephen Zozaya

نام: اژدهای دم‌حلقه‌ای لاورتون Laverton ring-tailed dragon
نام علمی: Ctenophorus infans
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در جنوب مرکز ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Brian Bush

نام: اژدهای ارتشی مرکزی Central military dragon
نام علمی: Ctenophorus isolepis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای معتدل، درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و بیابان‌های داغ و معتدل مرکز و غرب کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۲۱ تا ۲۶/۵ سانتی‌متر
نگاره: Shawn Scott

نام: اژدهای ارتشی خال‌دار Spotted military dragon
نام علمی: Ctenophorus maculatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و تلماسه‌های شنی کرانه‌ای غرب و جنوب ایالت استرالیای غربی و جنوب غربی ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۲۱ سانتی‌متر
نگاره: Shawn Scott

نام: اژدهای دریاچه‌ی ایر Lake Eyre dragon
نام علمی: Ctenophorus maculosus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: دریاچه‌های قلیایی یا لب‌شور یا آب شور همیشگی، و پهنه‌های هموار و دریاچه‌های قلیایی یا لب‌شور یا آب شور موسمی و دوره‌ای شرق مرکز ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه (بیشتر پیرامون دریاچه‌های اِیر، کالابونا، فروم و تورِنس)
اندازه: بدن به درازای ۱۱/۵ سانتی‌متر برای نرها و ۱۰ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Jules Farquhar

نام: اژدهای مکینزی McKenzie's dragon
نام علمی: Ctenophorus mckenziei
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک و سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری کرانه‌های جنوبی ایالت‌های استرالیای غربی و استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶/۵ سانتی‌متر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Wes Read

نام: اژدهای رینج بریر Barrier Range dragon
نام علمی: Ctenophorus mirrityana
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های معتدل غرب ایالت نیو ساوت ولز کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۲۶ سانتی‌متر
نگاره: Jules Farquhar

نام: اژدهای دریاچه‌ی کومبوپیندیل Lake Disappointment dragon
نام علمی: Ctenophorus nguyarna
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: دریاچه‌های قلیایی یا لب‌شور یا آب شور همیشگی مرکز ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه (پیرامون دریاچه‌ی کومبوپیندیل)
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۷/۸ سانتی‌متر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Melville & Austin

نام: اژدهای شبکه‌ای مرکزی Central netted dragon
نام علمی: Ctenophorus nuchalis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، بیابان‌های داغ و چراگاه‌های کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۰ سانتی‌متر، دُم به درازای ۱۵ تا ۱۸ سانتی‌متر
نگاره: Wes Read

نام: اژدهای آراسته Ornate dragon
نام علمی: Ctenophorus ornatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در جنوب غربی استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۹/۵ سانتی‌متر، دُم به درازای ۱۹/۵ سانتی‌متر
نگاره: Anders Zimny

نام: اژدهای زمینی نگارین Painted ground-dragon
نام علمی: Ctenophorus pictus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک، درختچه‌زارهای معتدل، درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، سبزه‌زارهای معتدل و سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جنوب و مرکز کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۷/۵ سانتی‌متر، دُم به درازای ۱۷/۵ سانتی‌متر
نگاره: Stephen Mahony

نام: اژدهای شبکه‌ای غربی Western netted dragon
نام علمی: Ctenophorus reticulatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل و درختچه‌زارهای معتدل ایالت‌های استرالیای غربی و استرالیای جنوبی و سرزمین شمالی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۰/۸ سانتی‌متر، دُم تا دو برابر این اندازه
نگاره: Jacob Loyacano

نام: اژدهای شنی سرخ Reddening sand-dragon
نام علمی: Ctenophorus rubens
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری کرانه‌های غرب مرکز ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۸/۳ سانتی‌متر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Damian Lettoof

نام: اژدهای کفه‌رسی Claypan dragon
نام علمی: Ctenophorus salinarum
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: پهنه‌های هموار و دریاچه‌های قلیایی یا لب‌شور یا آب شور موسمی و دوره‌ای جنوب غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۷ سانتی‌متر، دُم تا دو برابر این اندازه
نگاره: Stephen Zozaya

نام: اژدهای لوزی‌نشان Lozenge-marked dragon
نام علمی: Ctenophorus scutulatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک و درختچه‌زارهای معتدل غرب و مرکز ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۰ سانتی‌متر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Jack Eastwood

نام: اژدهای اسلیتر Slater's dragon
نام علمی: Ctenophorus slateri
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در شمال کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Gary Stephenson

نام: اژدهای مالی شرقی Eastern Mallee dragon
نام علمی: Ctenophorus spinodomus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جنوب غربی ایالت نیو ساوت ولز، جنوب شرقی ایالت استرالیای جنوبی و شمال غربی ایالت ویکتوریای کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Jules Farquhar

نام: اژدهای نوارسرخ Red-barred dragon
نام علمی: Ctenophorus vadnappa
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در شرق مرکز ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۸/۵ سانتی‌متر، دُم تا دو برابر این اندازه
نگاره: Jules Farquhar

نام: اژدهای سنگی یینیتارا Yinnietharra rock dragon
نام علمی: Ctenophorus yinnietharra
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در غرب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۸ سانتی‌متر، دُم تا دو برابر این اندازه
نگاره: Brian Bush

سرده‌ی اژدهاهای جنگل‌های بارانی Hypsilurus

نام: اژدهای جنگلی گاریائو Gariau Forest Dragon
نام علمی: Hypsilurus magnus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرنده‌ی آبشارها) در کشورهای پاپوآ گینه‌ی نو و اندونزی در جزیره‌ی گینه‌ی نو در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۲۳ سانتی‌متر برای نرها و ۱۸ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم تا سه برابر این اندازه
نگاره: Gareth Christian

نام: اژدهای جنگلی پاپوآ Papua forest dragon
نام علمی: Hypsilurus papuensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری شرق کشور پاپوآ گینه‌ی نو در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۲۰ سانتی‌متر برای نرها و ۱۹ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم سه تا چهار برابر این اندازه
نگاره: Alex Slavenko

گونه‌های خانواده‌ی مارمولکان اژدها (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم) - (بخش چهارم) - (بخش پنجم) - (بخش ششم) - (بخش هفتم) - (بخش هشتم) - (بخش نهم)

بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین