خانواده‌ی مارمولکان اژدها Agamidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی مارمولک‌سانیان، از راسته‌ی پولک‌داران و از رده‌ی خزندگان هستند. در این نوشته که به بخش دوم خانواده‌ی مارمولکان اژدها می‌پردازد با ۲۷ گونه (از ۲۶۰ گونه) آشنا می‌شویم.

دنباله‌ی زیرخانواده‌ی اژدهامارمولکیان Agaminae
سرده‌ی Acanthocercus

نام: آگامای سنگی مارسابیت Marsabit rock agama
نام علمی: Agama wachirai
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کشور کنیا در شرق قاره‌ی آفریقا
اندازه: -
نگاره: Washington Wachira

نام: آگامای سنگی اندرسون Anderson's rock agama
نام علمی: Acanthocercus adramitanus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های سنگی کشورهای عربستان، یمن و عمان در شبه‌جزیره‌ی عربستان در غرب قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۵ سانتی‌متر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Ateah Alfakih

نام: آگامای سنگی اریتره‌ای Eritrean rock agama
نام علمی: Acanthocercus annectans
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کشورهای اتیوپی، کنیا، سومالی و جیبوتی در شرق قاره‌ی آفریقا
اندازه: -
نگاره: Tomas Mazuch

نام: آگامای گردن‌سیاه Black-necked agama
نام علمی: Acanthocercus atricollis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها، درخت‌زارها و گرم‌دشت‌های شرق، مرکز و جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: وزن ۱۱۴ گرم، بدن به درازای ۳۸ سانتی‌متر
نگاره: Bernard DUPONT

نام: آگامای پشت‌برآمده‌ی شکم‌آبی Blue-bellied ridgeback agama
نام علمی: Acanthocercus cyanogaster
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کشورهای اتیوپی، اریتره و سومالی در شرق قاره‌ی آفریقا
اندازه: -
نگاره: Arnaud Delberghe

نام: آگامای درختی سر آبی Blue-headed tree agama
نام علمی: Acanthocercus gregorii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کشور کنیا در شرق قاره‌ی آفریقا
اندازه: -
نگاره: Frank Deschandol

نام: -
نام علمی: Acanthocercus margaritae
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کشورهای نامیبیا و آنگولا در جنوب غربی قاره‌ی آفریقا
اندازه: بدن به درازای ۲۶ سانتی‌متر
نگاره: Pedro Martins

سرده‌ی Bufoniceps

نام: مارمولک سردراز لانگ‌والا Laungwala long-headed lizard
نام علمی: Bufoniceps laungwalaensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان تار در کشورهای هند و پاکستان در شمال غربی شبه‌قاره‌ی هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: -
نگاره: -

سرده‌ی Coryphophylax

نام: مارمولک جنگلی تاج‌کوتاه جزیره‌ی شاخاب Short-crested bay island forest lizard
نام علمی: Coryphophylax subcristatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گروه‌جزیره‌ی آندامان و گروه‌جزیره‌ی نیکوبار وابسته به کشور هند در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: -
نگاره: -

سرده‌ی آگاماهای سروزغی Phrynocephalus

نام: آگامای سروزغی عربی Arabian Toad-headed Agama
نام علمی: Phrynocephalus arabicus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های خشک و شنی کشورهای عربستان، قطر، امارات، عمان، اردن و جنوب غربی ایران در جنوب غربی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتی‌متر
نگاره: Matubula

نام: آگامای سروزغی یارکند Yarkand Toad-headed Agama
نام علمی: Phrynocephalus axillaris
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های خشک آسیای میانه، کشور مغولستان، منطقه‌ی تبت و منطقه‌ی خودگردان سین‌کیانگ کشور چین در قاره‌ی آسیا
اندازه: -
نگاره: ZY Yao

نام: آگامای سروزغی خال‌دار Spotted toadhead agama
نام علمی: Phrynocephalus guttatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های تپه‌ای و شنی کشورهای قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان و جنوب روسیه در آسیای میانه
اندازه: بدن به درازای ۱۱/۴ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Vladimír Motyčka

نام: آگامای سروزغی آفتاب‌پرست Sunwatcher toadhead agama
نام علمی: Phrynocephalus helioscopus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزدشت‌های خشک کشورهای قزاقستان، ترکمنستان، ازبکستان، قرقیزستان، تاجیکستان، جنوب روسیه، ترکیه، عراق، چین، مغولستان و ایران در قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۲ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Ron Knight

نام: آگامای سروزغی لیختن‌اشتاین Lichtenstein's toadhead agama
نام علمی: Phrynocephalus interscapularis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های قره‌قوم و قزل‌قوم در کشورهای ترکمنستان، ازبکستان، جنوب قزاقستان و شمال شرقی ایران و افغانستان در قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۲ سانتی‌متر برای نرها و ۳/۷ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم به درازای ۶ سانتی‌متر
نگاره: Solovyeva Evgeniya

نام: آگامای سروزغی دم‌سیاه ‌Blacktail toadhead agama
نام علمی: Phrynocephalus maculatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های کشورهای ایران، ترکمنستان، سوریه، اردن، عراق، پاکستان، افغانستان، عربستان، عمان، امارات و کویت در منطقه‌ی خاورمیانه
اندازه: بدن به درازای ۱۰ سانتی‌متر
نگاره: Salman Baloch

نام: آگامای سروزغی تورانی Secret toadhead agama
نام علمی: Phrynocephalus mystaceus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: تپه‌های شنی کشورهای ایران، افغانستان، ترکمنستان، تاجیکستان، قرقیزستان، ازبکستان، قزاقستان، جنوب روسیه و شمال غربی چین در قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲۴ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Oleg Nabrovenkov
(آشنایی بیشتر با آگامای سروزغی تورانی)

نام: آگامای سروزغی راه‌راه Striped toad agama
نام علمی: Phrynocephalus ornatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: تپه‌های شنی شمال غربی کشورهای افغانستان، پاکستان و شرق ایران در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: -
نگاره: Mrehssani

نام: آگامای سروزغی ایرانی Persian toad-headed agama
نام علمی: Phrynocephalus persicus
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های نیمه‌بیابانی بخش‌هایی از کشورهای ایران، آذربایجان، ارمنستان و ترکیه در منطقه‌ی خاورمیانه
اندازه: بدن به درازای ۱۲ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Eduard Galoyan

نام: آگامای سروزغی تزاروسکی Tsarewsky's toadhead agama
نام علمی: Phrynocephalus przewalskii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های نیمه‌بیابانی شمال غربی کشور چین و بخش‌هایی از مغولستان در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۲ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Jose Ramos

نام: -
نام علمی: Phrynocephalus raddei
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های کشورهای ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، افغانستان و ایران در آسیای میانه
اندازه: بدن به درازای ۱۲ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: -

نام: آگامای سروزغی خاکستری Gray toadhead agama
نام علمی: Phrynocephalus scutellatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های کشورهای ایران، افغانستان و پاکستان در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: -
نگاره: Frank Deschandol

نام: آگامای سروزغی بوته‌ای Strauch's Toadhead Agama
نام علمی: Phrynocephalus strauchi
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های کشورهای تاجیکستان، قرقیزستان و ازبکستان در آسیای میانه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵ سانتی‌متر، دُم کمی بیش از این اندازه
نگاره: Tomegatherion

نام: آگامای سروزغی تئوبالد Theobald's toad-headed agama
نام علمی: Phrynocephalus theobaldi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌ها، سبزه‌زارها و درختچه‌زارهای کشور نپال، ایالت کشمیر هند و منطقه‌های خودگردان سین‌کیانگ و تبت در چین در قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۰ تا ۱۲ سانتی‌متر 
نگاره: DrAmjad Hussain

نام: آگامای سروزغی تووایی Tuvan toad-headed agama
نام علمی: Phrynocephalus versicolor
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های کشور مغولستان، ایالت گانسو و منطقه‌های خودگردان سین‌کیانگ، نینگ‌شیا و مغولستان درونی در چین و جنوب شرقی جمهوری تووا وابسته به کشور روسیه در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۳ سانتی‌متر
نگاره: Otgonbayar Tsend

نام: آگامای سروزغی چینگ‌های Qinghai toad-headed agama
نام علمی: Phrynocephalus vlangalii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های استان چینگ‌های کشور چین در فلات تبت در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۸ سانتی‌متر، دُم کمی بیش از این اندازه
نگاره: Qin_Huang

سرده‌ی Pseudotrapelus

نام: -
نام علمی: Pseudotrapelus jensvindumi
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های کشورهای عمان و امارات در شبه‌جزیره‌ی عربستان در غرب قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۹/۲ سانتی‌متر، دُم به درازای ۱۲/۱ سانتی‌متر
نگاره: Anders Zimny

نام: آگامای سینا Sinai agama
نام علمی: Pseudotrapelus sinaitus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های خشک جنوب شرقی کشور لیبی، شرق مصر، شرق سودان، اتیوپی، اریتره و جیبوتی در شمال شرقی قاره‌ی آفریقا و بخش‌هایی از کشورهای اسرائیل، فلسطین، اردن، سوریه، عربستان، جنوب غربی یمن و عمان در منطقه‌ی خاورمیانه
اندازه: وزن ۲۳ گرم، بدن به درازای ۱۸ سانتی‌متر، دُم دو سوم درازای بدن
نگاره: Sabah Ibrahim

گونه‌های خانواده‌ی مارمولکان اژدها (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم) - (بخش چهارم) - (بخش پنجم) - (بخش ششم) - (بخش هفتم) - (بخش هشتم) - (بخش نهم)

بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین