خانواده‌ی مارمولکان اژدها Agamidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی مارمولک‌سانیان، از راسته‌ی پولک‌داران و از رده‌ی خزندگان هستند. در این نوشته که به بخش دوم خانواده‌ی مارمولکان اژدها می‌پردازد با ۲۷ گونه (از ۲۶۰ گونه) آشنا می‌شویم.

دنباله‌ی زیرخانواده‌ی اژدهامارمولکیان Agaminae
سرده‌ی آگاماهای پشت‌برآمده Acanthocercus

نام: آگامای سنگی مارسابیت Marsabit rock agama
نام علمی: Agama wachirai
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کشور کنیا در شرق قاره‌ی آفریقا
اندازه: -
نگاره: Washington Wachira

نام: آگامای سنگی اندرسون Anderson's rock agama
نام علمی: Acanthocercus adramitanus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های سنگی کشورهای عربستان، یمن و عمان در شبه‌جزیره‌ی عربستان در غرب قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۵ سانتی‌متر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Ateah Alfakih

نام: آگامای سنگی اریتره‌ای Eritrean rock agama
نام علمی: Acanthocercus annectans
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کشورهای اتیوپی، کنیا، سومالی و جیبوتی در شرق قاره‌ی آفریقا
اندازه: -
نگاره: Tomas Mazuch

نام: آگامای گردن‌سیاه Black-necked agama
نام علمی: Acanthocercus atricollis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها، درخت‌زارها و گرم‌دشت‌های شرق، مرکز و جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: وزن ۱۱۴ گرم، بدن به درازای ۳۸ سانتی‌متر
نگاره: Bernard DUPONT

نام: آگامای پشت‌برآمده‌ی شکم‌آبی Blue-bellied ridgeback agama
نام علمی: Acanthocercus cyanogaster
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کشورهای اتیوپی، اریتره و سومالی در شرق قاره‌ی آفریقا
اندازه: -
نگاره: Arnaud Delberghe

نام: آگامای درختی سر آبی Blue-headed tree agama
نام علمی: Acanthocercus gregorii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کشور کنیا در شرق قاره‌ی آفریقا
اندازه: -
نگاره: Frank Deschandol

نام: -
نام علمی: Acanthocercus margaritae
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کشورهای نامیبیا و آنگولا در جنوب غربی قاره‌ی آفریقا
اندازه: بدن به درازای ۲۶ سانتی‌متر
نگاره: Pedro Martins

سرده‌ی Bufoniceps

نام: مارمولک سردراز لانگ‌والا Laungwala long-headed lizard
نام علمی: Bufoniceps laungwalaensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان تار در کشورهای هند و پاکستان در شمال غربی شبه‌قاره‌ی هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: -
نگاره: -

سرده‌ی مارمولک‌های جزیره‌ی شاخاب Coryphophylax

نام: مارمولک جنگلی تاج‌کوتاه جزیره‌ی شاخاب Short-crested bay island forest lizard
نام علمی: Coryphophylax subcristatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گروه‌جزیره‌ی آندامان و گروه‌جزیره‌ی نیکوبار وابسته به کشور هند در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: -
نگاره: -

سرده‌ی آگاماهای سروزغی Phrynocephalus

نام: آگامای سروزغی عربی Arabian Toad-headed Agama
نام علمی: Phrynocephalus arabicus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های خشک و شنی کشورهای عربستان، قطر، امارات، عمان، اردن و جنوب غربی ایران در جنوب غربی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتی‌متر
نگاره: Matubula

نام: آگامای سروزغی یارکند Yarkand Toad-headed Agama
نام علمی: Phrynocephalus axillaris
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های خشک آسیای میانه، کشور مغولستان، منطقه‌ی تبت و منطقه‌ی خودگردان سین‌کیانگ کشور چین در قاره‌ی آسیا
اندازه: -
نگاره: ZY Yao

نام: آگامای سروزغی خال‌دار Spotted toadhead agama
نام علمی: Phrynocephalus guttatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های تپه‌ای و شنی کشورهای قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان و جنوب روسیه در آسیای میانه
اندازه: بدن به درازای ۱۱/۴ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Vladimír Motyčka

نام: آگامای سروزغی آفتاب‌پرست Sunwatcher toadhead agama
نام علمی: Phrynocephalus helioscopus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزدشت‌های خشک کشورهای قزاقستان، ترکمنستان، ازبکستان، قرقیزستان، تاجیکستان، جنوب روسیه، ترکیه، عراق، چین، مغولستان و ایران در قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۲ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Ron Knight

نام: آگامای سروزغی لیختن‌اشتاین Lichtenstein's toadhead agama
نام علمی: Phrynocephalus interscapularis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های قره‌قوم و قزل‌قوم در کشورهای ترکمنستان، ازبکستان، جنوب قزاقستان و شمال شرقی ایران و افغانستان در قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۲ سانتی‌متر برای نرها و ۳/۷ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم به درازای ۶ سانتی‌متر
نگاره: Solovyeva Evgeniya

نام: آگامای سروزغی دم‌سیاه ‌Blacktail toadhead agama
نام علمی: Phrynocephalus maculatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های کشورهای ایران، ترکمنستان، سوریه، اردن، عراق، پاکستان، افغانستان، عربستان، عمان، امارات و کویت در منطقه‌ی خاورمیانه
اندازه: بدن به درازای ۱۰ سانتی‌متر
نگاره: Salman Baloch

نام: آگامای سروزغی تورانی Secret toadhead agama
نام علمی: Phrynocephalus mystaceus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: تپه‌های شنی کشورهای ایران، افغانستان، ترکمنستان، تاجیکستان، قرقیزستان، ازبکستان، قزاقستان، جنوب روسیه و شمال غربی چین در قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲۴ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Oleg Nabrovenkov
(آشنایی بیشتر با آگامای سروزغی تورانی)

نام: آگامای سروزغی راه‌راه Striped toad agama
نام علمی: Phrynocephalus ornatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: تپه‌های شنی شمال غربی کشورهای افغانستان، پاکستان و شرق ایران در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: -
نگاره: Mrehssani

نام: آگامای سروزغی ایرانی Persian toad-headed agama
نام علمی: Phrynocephalus persicus
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های نیمه‌بیابانی بخش‌هایی از کشورهای ایران، آذربایجان، ارمنستان و ترکیه در منطقه‌ی خاورمیانه
اندازه: بدن به درازای ۱۲ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Eduard Galoyan

نام: آگامای سروزغی تزاروسکی Tsarewsky's toadhead agama
نام علمی: Phrynocephalus przewalskii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های نیمه‌بیابانی شمال غربی کشور چین و بخش‌هایی از مغولستان در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۲ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Jose Ramos

نام: -
نام علمی: Phrynocephalus raddei
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های کشورهای ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، افغانستان و ایران در آسیای میانه
اندازه: بدن به درازای ۱۲ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: -

نام: آگامای سروزغی خاکستری Gray toadhead agama
نام علمی: Phrynocephalus scutellatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های کشورهای ایران، افغانستان و پاکستان در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: -
نگاره: Frank Deschandol

نام: آگامای سروزغی بوته‌ای Strauch's Toadhead Agama
نام علمی: Phrynocephalus strauchi
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های کشورهای تاجیکستان، قرقیزستان و ازبکستان در آسیای میانه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵ سانتی‌متر، دُم کمی بیش از این اندازه
نگاره: Tomegatherion

نام: آگامای سروزغی تئوبالد Theobald's toad-headed agama
نام علمی: Phrynocephalus theobaldi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌ها، سبزه‌زارها و درختچه‌زارهای کشور نپال، ایالت کشمیر هند و منطقه‌های خودگردان سین‌کیانگ و تبت در چین در قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۰ تا ۱۲ سانتی‌متر 
نگاره: DrAmjad Hussain

نام: آگامای سروزغی تووایی Tuvan toad-headed agama
نام علمی: Phrynocephalus versicolor
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های کشور مغولستان، ایالت گانسو و منطقه‌های خودگردان سین‌کیانگ، نینگ‌شیا و مغولستان درونی در چین و جنوب شرقی جمهوری تووا وابسته به کشور روسیه در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۳ سانتی‌متر
نگاره: Otgonbayar Tsend

نام: آگامای سروزغی چینگ‌های Qinghai toad-headed agama
نام علمی: Phrynocephalus vlangalii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های استان چینگ‌های کشور چین در فلات تبت در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۸ سانتی‌متر، دُم کمی بیش از این اندازه
نگاره: Qin_Huang

سرده‌ی آگاماهای بیابانی آفرو-عربی Pseudotrapelus

نام: -
نام علمی: Pseudotrapelus jensvindumi
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های کشورهای عمان و امارات در شبه‌جزیره‌ی عربستان در غرب قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۹/۲ سانتی‌متر، دُم به درازای ۱۲/۱ سانتی‌متر
نگاره: Anders Zimny

نام: آگامای سینا Sinai agama
نام علمی: Pseudotrapelus sinaitus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های خشک جنوب شرقی کشور لیبی، شرق مصر، شرق سودان، اتیوپی، اریتره و جیبوتی در شمال شرقی قاره‌ی آفریقا و بخش‌هایی از کشورهای اسرائیل، فلسطین، اردن، سوریه، عربستان، جنوب غربی یمن و عمان در منطقه‌ی خاورمیانه
اندازه: وزن ۲۳ گرم، بدن به درازای ۱۸ سانتی‌متر، دُم دو سوم درازای بدن
نگاره: Sabah Ibrahim

گونه‌های خانواده‌ی مارمولکان اژدها (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم) - (بخش چهارم) - (بخش پنجم) - (بخش ششم) - (بخش هفتم) - (بخش هشتم) - (بخش نهم)

بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین