خانوادهی مارمولکان اژدها Agamidae، خانوادهای از زیرراستهی مارمولکسانیان، از راستهی پولکداران و از ردهی خزندگان هستند. در این نوشته که به بخش پنجم خانوادهی مارمولکان اژدها میپردازد با ۳۰ گونه (از ۲۶۰ گونه) آشنا میشویم.
دنبالهی زیرخانوادهی اژدهاچههای استرالیایی Amphibolurinae
سردهی اژدهاهای دوخط Diporiphora
نام: اژدهای دوخط لبسفید White-lipped two-line dragon
نام علمی: Diporiphora albilabris
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری شمال سرزمین شمالی و شمال شرقی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۱ سانتیمتر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Anders Zimny
نام: اژدهای آملیا Amelia's Dragon
نام علمی: Diporiphora ameliae
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و گرمدشتهای خشک مرکز ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۷ سانتیمتر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Matthew McIntosh
نام: اژدهای مولگا Mulga dragon
نام علمی: Diporiphora amphiboluroides
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و گرمدشتهای خشک ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۹/۵ سانتیمتر، دُم به درازای ۱۵/۵ سانتیمتر
نگاره: Eduard Galoyan
نام: اژدهای دوخط شرقی Eastern two-line dragon
نام علمی: Diporiphora australis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای باتلاقی نیمهگرمسیری یا گرمسیری، تالابهای بیشتر درختچهای و تلماسههای شنی کرانهای شمال و شرق ایالت کوئینزلند و شمال شرقی ایالت نیو ساوت ولز کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷ سانتیمتر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Stephen Mahony
نام: اژدهای ماسهسنگی کیمبرلی Kimberley sandstone dragon
نام علمی: Diporiphora bennettii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و گرمدشتهای خشک منطقهی کیمبرلی در شمال ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵/۵ سانتیمتر، دُم کمتر از دو برابر این اندازه
نگاره: Stephen Mahony
نام: اژدهای دوخط شمالی Northern two-line dragon
نام علمی: Diporiphora bilineata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای نمناک، تلماسههای شنی کرانهای و چراگاههای شمال کشور استرالیا و جنوب غربی کشور پاپوآ گینهی نو در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵/۸ سانتیمتر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Jordan mulder
نام: اژدهای دوخط شاخاب Gulf two-lined dragon
نام علمی: Diporiphora carpentariensis
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و گرمدشتهای خشک شمال ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۸ سانتیمتر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Scott Macor
نام: اژدهای دوخط باریک Gracile two-lined dragon
نام علمی: Diporiphora gracilis
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرمدشتهای خشک و سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۱ سانتیمتر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Stephen Mahony
نام: اژدهای دوخط دانهدانه Granulated two-lined dragon
نام علمی: Diporiphora granulifera
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و گرمدشتهای خشک شمال غربی ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۸ سانتیمتر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Stephen Mahony
نام: اژدهای دوروزنهی گلوسیاه Black-throated two-pored dragon
نام علمی: Diporiphora jugularis
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری شرق ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۸ سانتیمتر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Anders Zimny
نام: اژدهای دوخط لالی Lally's two-line dragon
نام علمی: Diporiphora lalliae
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) در شمال سرزمین شمالی و شمال ایالتهای استرالیای غربی و استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۲ سانتیمتر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Joshua Keen
نام: اژدهای دوخط صورتی Pink two-line dragon
نام علمی: Diporiphora linga
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و بیابانهای داغ جنوب ایالتهای استرالیای غربی و استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶ سانتیمتر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Shawn Scott
نام: اژدهای دوخط پهلوزرد Yellow-sided two-lined dragon
نام علمی: Diporiphora magna
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرمدشتهای خشک، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) و تلماسههای شنی کرانهای شمال سرزمین شمالی و شمال ایالتهای کوئینزلند و استرالیای غربی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷/۷ سانتیمتر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Jules Farquhar
نام: اژدهای دمتازیانهای نوبی Nobbi lashtail
نام علمی: Diporiphora nobbi
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای شرق کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۸/۴ تا ۱۲ سانتیمتر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Nick Gale
نام: اژدهای بیابانی غربی نوارخاکستری Grey-striped western desert dragon
نام علمی: Diporiphora paraconvergens
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و بیابانهای داغ مرکز ایالت استرالیای غربی، شمال غربی ایالت استرالیای جنوبی و جنوب غربی سرزمین شمالی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵/۸ سانتیمتر، دُم سه برابر این اندازه
نگاره: Stephen Mahony
نام: اژدهای سنگی کیمبرلی Kimberley rock dragon
نام علمی: Diporiphora perplexa
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) در شمال ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۸ سانتیمتر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Christopher J Jolly
نام: اژدهای نوبی خارسیاه Black-spined Nobbi Dragon
نام علمی: Diporiphora phaeospinosa
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری شرق مرکز ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Stephen Mahony
نام: اژدهای دوروزنهی گرمدشت شمالی Northern savannah two-pored dragon
نام علمی: Diporiphora sobria
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و گرمدشتهای خشک سرزمین شمالی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۹ سانتیمتر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Jordan Mulder
نام: اژدهای دوخط والا Superb two-line dragon
نام علمی: Diporiphora superba
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) در شمال ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۸ سانتیمتر، دُم سه برابر این اندازه
نگاره: Stephen Zozaya
نام: اژدهای دوخط پیلبارا Pilbara two-line dragon
نام علمی: Diporiphora valens
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری مرکز ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶ سانتیمتر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Stephen Zozaya
نام: اژدهای درختی پیلبارای شمالی Northern Pilbara tree dragon
نام علمی: Diporiphora vescus
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و تلماسههای شنی کرانهای شمال غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۲ سانتیمتر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Chris Nelson
نام: اژدهای دوخط کینگراس Canegrass two-line dragon
نام علمی: Diporiphora winneckei
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و بیابانهای داغ مرکز کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷ سانتیمتر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Bruce King
سردهی اژدهاهای آبی استرالیایی Intellagama
نام: اژدهای آبی استرالیایی Australian water dragon
نام علمی: Intellagama lesueurii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای باتلاقی نیمهگرمسیری یا گرمسیری، باغهای روستایی، منطقههای شهری و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری شرق ایالتهای کوئینزلند، نیو ساوت ولز و ویکتورا در کرانههای شرقی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: وزن ۱ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۰۰ سانتیمتر برای نرها و ۶۰ سانتیمتر برای مادهها، دُم دو سوم درازای بدن
نگاره: Jules Farquhar
(آشنایی بیشتر با اژدهای آبی استرالیایی)
سردهی اژدهاهای دُمتازیانهای شمالی Lophognathus
نام: اژدهای گیلبرت Gilbert's Dragon
نام علمی: Lophognathus gilberti
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دارای پوشش گیاهی مانگرو نیمهگرمسیری یا گرمسیری بالاتر از تراز کشندی، جنگلهای باتلاقی نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، باغهای روستایی و منطقههای شهری شمال سرزمین شمالی و شمال ایالتهای کوئینزلند و استرالیای غربی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۱۰ سانتیمتر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Stephen Mahony
نام: اژدهای هورنر Horner's Dragon
نام علمی: Lophognathus horneri
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و گرمدشتهای خشک شمال کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Stephen Mahony
سردهی Lophosaurus
نام: اژدهای جنگلی بوید Boyd's forest dragon
نام علمی: Lophosaurus boydii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و کلانکشتزارهای شمال شرقی ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: وزن ۱۵۰ گرم برای نرها و ۱۰۰ گرم برای مادهها، پوزه تا پایهی دُم به درازای ۱۶ سانتیمتر برای نرها و ۱۴ سانتیمتر برای مادهها، دُم به درازای ۳۲/۵ سانتیمتر برای نرها و ۲۸ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Wes Read
نام: اژدهای جنگلی جنوبی Southern forest dragon
نام علمی: Lophosaurus spinipes
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری جنوب شرقی ایالت کوئینزلند و شرق و شمال شرقی ایالت نیو ساوت ولز کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۱۱ تا ۱۵ سانتیمتر، دُم به درازای ۲۰ سانتیمتر
نگاره: Chris Tzaros
سردهی Moloch
نام: مارمولک خاردار Thorny lizard
نام علمی: Moloch horridus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای و بیابانهای داغ سرزمین شمالی و ایالتهای استرالیای غربی و استرالیای جنوبی و جنوب غربی ایالت کوئینزلند در غرب کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: وزن ۴۹ گرم برای نرها و ۸۹ گرم برای مادهها، پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶ تا ۹ سانتیمتر برای نرها و ۸ تا ۱۱ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه (بیشترین درازای بدن ۲۱ سانتیمتر)
نگاره: Otto Bylén Claesson
(آشنایی بیشتر با مارمولک خاردار)
سردهی Physignathus
نام: اژدهای آبی چینی Chinese water dragon
نام علمی: Physignathus cocincinus
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها) و رودها و جویبارهای موسمی، دورهای و نامنظم جنوب کشور چین و کشورهای کامبوج، لائوس، تایلند و ویتنام در جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۲۵ سانتیمتر برای نرها و ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر برای مادهها، دُم دو برابر این اندازه (بیشترین درازای بدن ۹۰ سانتیمتر برای نرها و ۸۰ سانتیمتر برای مادهها)
نگاره: Inglourious Reptiles
سردهی Rankinia
نام: اژدهای خلنگزار کوهی Mountain heath dragon
نام علمی: Rankinia diemensis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالتهای نیو ساوت ولز، ویکتوریا و تاسمانی در جنوب شرقی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷/۵ تا ۹ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Gary Stephenson
گونههای خانوادهی مارمولکان اژدها (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم) - (بخش چهارم) - (بخش پنجم) - (بخش ششم) - (بخش هفتم) - (بخش هشتم) - (بخش نهم)
بنمایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین