خانواده‌ی گکویان Gekkonidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی گکوسانیان، از راسته‌ی پولک‌داران و از رده‌ی خزندگان هستند. در این نوشته که به بخش دوم خانواده‌ی گکویان می‌پردازد با ۲۹ گونه (از ۲۹۸ گونه) آشنا می‌شویم.
دنباله‌ی زیرخانواده‌ی Uroplatinae
سرده‌ی گکوهای صخره‌ای Afroedura
نام: گکوی صخره‌ای هاکه Haacke's rock gecko
نام علمی: Afroedura haackei
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک، منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) و باغ‌های روستایی بخش کوچکی از شرق کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۶ سانتی‌متر، دُم به درازای ۵ سانتی‌متر
نگاره: Theo Busschau
نام: گکوی صخره‌ای دماغه Cape rock gecko
نام علمی: Afroedura hawequensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در جنوب غربی کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۸/۳ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Theo Busschau
نام: گکوی صخره‌ای درون‌خشکی Inland rock gecko
نام علمی: Afroedura karroica
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در جنوب کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: -
نگاره: Courtney Hundermark
نام: گکوی صخره‌ای دراکنزبرگ Drakensberg rock gecko
نام علمی: Afroedura nivaria
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، سبزه‌زارهای بلندی‌های نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در بخش کوچکی از شرق کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶/۵ سانتی‌متر، دُم کوتاه‌تر از این اندازه
نگاره: Courtney Hundermark
سرده‌ی Afrogecko
نام: گکوی انگشت‌برگی مرمری Marbled leaf-toed gecko
نام علمی: Afrogecko porphyreus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های کوهستانی نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای و منطقه‌های شهری جنوب کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۵ تا ۵ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Tyrone James Ping
سرده‌ی گکوهای مرمرین Christinus
نام: گکوی مرمرین اسکندر Alexander's marbled gecko
نام علمی: Christinus alexanderi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای جنوب غربی ایالت استرالیای جنوبی و جنوب شرقی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Jules Farquhar
نام: گکوی جزیره‌ی گونتر Gunther's island gecko
نام علمی: Christinus guentheri
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی)، غارها و زیستگاه‌های زیرزمینی (غیر آبی) و کرانه‌های صخره‌ای جزیره‌ی لرد هاوو وابسته به کشور استرالیا و جزیره‌ی نورفک (از سرزمین‌های فرادریایی استرالیا) در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۸ سانتی‌متر، دُم کوتاه‌تر از این اندازه
نگاره: Angus McNab
نام: گکوی مرمرین جنوبی Marbled southern gecko
نام علمی: Christinus marmoratus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای، باغ‌های روستایی و منطقه‌های شهری جنوب کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۷ تا ۸ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Akash Samuel
سرده‌ی گکوهای روزگرد Cnemaspis
نام: گکوی روزگرد امبولی Amboli day gecko
نام علمی: Cnemaspis amboliensis
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های شهری ایالت مهاراشترا در غرب کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۳/۲ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Amit Sayyed
نام: گکوی روزگرد شکم‌زرد Yellow-bellied day gecko
نام علمی: Cnemaspis flaviventralis
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری ایالت مهاراشترا در غرب کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: -
نگاره: Akshaychikalge10
نام: گکوی روزگرد پولک‌ناهمسان Different-scaled day gecko
نام علمی: Cnemaspis heteropholis
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری ایالت کرناتکه در جنوب غربی کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۵ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: -
نام: گکوی روزگرد هندی Indian day gecko
نام علمی: Cnemaspis indica
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های کوهستانی نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری رشته‌کوه گهات غربی در ایالت‌های تامیل نادو، کرالا و کرناتکه در جنوب غربی کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۳ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Angus McNab
نام: گکوی روزگرد میسور Mysore day gecko
نام علمی: Cnemaspis mysoriensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های شهری ایالت کرناتکه در جنوب غربی کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۲/۹ تا ۳/۲ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Davidvraju
نام: گکوی صخره‌ای جزیره‌ی تیومن Tioman Island rock gecko
نام علمی: Cnemaspis limi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در جزیره‌ی تیومن وابسته به کشور مالزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۸/۸ سانتی‌متر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Chris Hay
نام: گکوی صخره‌ای روان‌گردان Psychedelic rock gecko
نام علمی: Cnemaspis psychedelica
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در جزیره‌ی هون خوای وابسته به کشور ویتنام در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۷/۵ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Lee Grismer
سرده‌ی Cryptactites
نام: گکوی انگشت‌برگی پرینگی Peringuey's leaf-toed gecko
نام علمی: Cryptactites peringueyi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، خلاش‌ها، مرداب‌ها، باتلاق‌ها، پوداب‌ها و پوده‌زارها، کرانه‌های لب‌شور، کولاب‌های شور و دریاچه‌های دریایی و منطقه‌های شهری جنوب کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۲/۸ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲/۲ سانتی‌متر
نگاره: Tyrone James Ping
سرده‌ی Ebenavia
نام: گکوی بی‌پنجه‌ی ماداگاسکار Madagascar clawless gecko
نام علمی: Ebenavia inunguis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و جنگل‌های پیشین به‌سختی ویران شده‌ی نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری کشورهای جزیره‌ای ماداگاسکار، موریس و کومور، جزیره‌ی مایوت (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) و جزیره‌ی پمبا وابسته به کشور تانزانیا در شرق قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۳/۲ تا ۳/۷ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: -
سرده‌ی گکوهای پولک‌ماهی Geckolepis
نام: گکوی پولک‌ماهی Fish-scaled gecko
نام علمی: Geckolepis megalepis
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری شمال کشور جزیره‌ای ماداگاسکار در شرق قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۷ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Frank Glaw
نام: گکوی گراندیدیه Grandidier's gecko
نام علمی: Geckolepis typica
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری غرب و جنوب کشور جزیره‌ای ماداگاسکار در شرق قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۷ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Mitchberk
سرده‌ی گکوهای انگشت‌برگی کوتوله Goggia
نام: گکوی انگشت‌برگی کوتوله‌ی هیوئیت Hewitt's dwarf leaf-toed gecko
نام علمی: Goggia hewitti
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در جنوب کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۲/۸ تا ۳/۵ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Courtney Hundermark
نام: گکوی انگشت‌برگی کوتوله‌ی سیدربرگ Cedarberg dwarf leaf-toed gecko
نام علمی: Goggia hexapora
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در جنوب غربی کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۲/۸ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Tyrone James Ping
نام: گکوی انگشت‌برگی کوتوله‌ی راه‌راه Striped dwarf leaf-toed gecko
نام علمی: Goggia lineata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جنوب کشور نامیبیا و شمال غربی کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: -
نگاره: Tyrone James Ping
نام: گکوی انگشت‌برگی کوتوله‌ی پولک‌‌ریز Small-scaled dwarf leaf-toed gecko
نام علمی: Goggia microlepidota
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در جنوب غربی کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: -
نگاره: Tyrone James Ping
نام: گکوی انگشت‌برگی کوتوله‌ی ناماکا Namaqua dwarf leaf-toed gecko
نام علمی: Goggia rupicola
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری شمال غربی کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۳ سانتی‌متر، دُم به درازای ۳ سانتی‌متر
نگاره: Tyrone James Ping
سرده‌ی Homopholis
نام: گکوی مخملی نواری Banded velvet gecko
نام علمی: Homopholis fasciata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک و باغ‌های روستایی کشورهای اتیوپی، کنیا، سومالی و تانزانیا در شرق قاره‌ی آفریقا
اندازه: -
نگاره: Stephen Zozaya
نام: گکوی مخملی والبرگ Wahlberg's velvet gecko
نام علمی: Homopholis wahlbergii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، گرم‌دشت‌های خشک، سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و سبزه‌زارهای بلندی‌های نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری کشور اسواتینی، جنوب موزامبیک و شرق آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: بدن به درازای ۲۱ سانتی‌متر، دُم یک دوم درازای بدن
نگاره: Tyrone James Ping
سرده‌ی گکوهای واق‌واقی Ptenopus
نام: گکوی واق‌واقی کپور Carp's barking gecko
نام علمی: Ptenopus carpi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های سرد کرانه‌های غربی کشور نامیبیا در جنوب غربی قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۶ سانتی‌متر، دُم به درازای ۴ سانتی‌متر
نگاره: Tyrone James Ping
نام: گکوی واق‌واقی معمولی Common barking gecko
نام علمی: Ptenopus garrulus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک، درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، بیابان‌های سرد و باغ‌های روستایی کشورهای بوتسوانا، نامیبیا، آفریقای جنوبی و زیمبابوه در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۵ تا ۶/۳ سانتی‌متر، دُم کوتاه‌تر از این اندازه
نگاره: Tyrone James Ping
نام: گکوی واق‌واقی کوک Koch's barking gecko
نام علمی: Ptenopus kochi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های سرد کرانه‌های غربی کشور نامیبیا در جنوب غربی قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶/۲ سانتی‌متر، دُم به درازای ۵/۸ سانتی‌متر
نگاره: Aviad Bar
گونه‌های خانواده‌ی گکویان (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم) - (بخش چهارم) - (بخش پنجم) - (بخش ششم) - (بخش هفتم) - (بخش هشتم) - (بخش نهم) - (بخش دهم)
بن‌مایگان: wikipedia
گردآوری: فرتورچین
